In de steek gelaten

Franse les is de titel van het boekje van Ewoud Sanders; de ondertitel luidt: ‘Een jongen over zijn eerste liefde’. De ondertitel is belangrijk; de titel was destijds de smoes. Zijn handwerkjuf Karin gaf hem bijles in Frans, maar al spoedig verleidde zij hem door te zeggen dat zij had gezien hoe hij naar haar kijkt. ‘Het is duidelijk dat je verliefd op me bent. Ik weet niet goed wat ik daarmee aan moet.’ Maar dat weet ze wel. Karin woont met Tom, maar zij vindt hem te veel een techneut. Zelf is Karin in toenemende mate aanhangster van Rudolf Steiner. Op de Vrije School waar ze les geeft heeft het bijvoeglijk naamwoord nog een andere dan officiële betekenis: de leerkrachten zijn nogal lichamelijk en vinden een seksuele verhouding met een leerling niet echt een probleem. Tegenwoordig zou de negen jaar oudere juf zelfs een gevangenisstraf riskeren, omdat zij haar 15-jarige leerling heeft verleid, maar haar collega’s bedekken haar seksuele avontuur met de mantel der liefde. Als de vader van Thijs eindelijk doorheeft wat er speelt en het liefdespaar van elkaar scheidt door zijn zoon naar elders te sturen, is het adres een bevriend stel van de leraar Nederlands van Thijs’ school. De directeur vraagt Karin ontslag te nemen en zij vindt zonder problemen een nieuwe baan op een andere Vrije School.

Karin houdt van zogenaamde vieze koeken met een rose laag suiker. Zij vraagt haar jonge minnaar patat te halen met een extra portie mayo. Op een avond helpt Thijs haar met het maken van kleimedailles. Haar vriend Tom is al naar bed. Het wordt laat en Thijs blijft slapen. Karin wast zich en kust Thijs op zijn mond en gaat even naast hem liggen. Daarna gaat ze naar boven en Thijs hoort haar bed en dat van Tom kraken. De volgende ochtend staan Karin en Thijs minutenlang te zoenen als Tom nog boven is. Al spoedig daarna gaan ze met elkaar naar bed. Karin wil het op de natuurlijke manier, zonder condoom. Zij rekent goed uit wanneer het ‘veilig’ is. Eénmaal gaat het mis en het jonge stel maakt onrealistische plannen om het kind te ontvangen, maar gelukkig blijkt ze niet zwanger. Als ze ongesteld is, vrijen ze, waarbij Karin haar buik insmeert met olie en hem op haar buik laat klaarkomen. Zelf komt ze volgens Thijs gemakkelijk klaar, ook eens wanneer hij haar (kleine) borsten streelt. Op de voorkant van het boekje staat een foto van Karin. Inderdaad heeft ze kleine borsten met zeer geprononceerde tepels. Die foto vindt ze niet leuk. Haar gezicht is afgeplakt door de titel, een balkje zoals bij een verdachte. De ondertitel gaat over haar kin. Karin, of hoe zij ook in het echt heet, is niet blij met het boek.

Na het avontuur met Thijs trouwt ze met een student economie, maar dat huwelijk strandt al snel na de geboorte van een dochter met wie Karin veel later ‘even’ geen contact heeft. Ze heeft ook nog een zoon uit een one-night-stand en die jongen kent zijn vader niet. Thijs wordt twee jaar later verliefd op een meisje van zijn leeftijd, maar Karin blijft onvergetelijk. Het is dan ook hard als hij haar niet lang na hun gedwongen scheiding hoort zeggen: ‘Het wordt tijd dat je de realiteit onder ogen gaat zien, Thijs. Ja, ik vond het heel erg dat we uit elkaar moesten. Maar ik had het nog erger gevonden als een van mijn katten was doodgegaan. Voor mij was je er slechts een dier bij.’ Wham!

Het motto is van Julian Barnes (Het enige verhaal gaat ook over een qua leeftijd ongelijke liefdesrelatie): ‘Ik probeer u geen verhaal te verkopen, ik probeer u de waarheid te vertellen.’ Dit is een motief van het verslag. Ewoud Sanders heeft geschiedenis gestudeerd. Hij interesseert zich voor ooggetuigeverslagen als historische bron en is zich bewust van de subjectiviteit er van. Hij legt het uit aan de hand van de vier evangeliën uit het Nieuwe Testament. Hij heeft deze geschiedenis koel, zakelijk, proberen te vertellen. Over de eerste vrijpartij: ‘Ik vond het heerlijk, maar het was best snel voorbij en ik vraag me af of ik het voor haar wel goed heb gedaan.’Je zou je als lezer een warmere en emotionelere en originelere versie kunnen wensen, meer een soort ‘Terug tot Karin’.

Sanders koos voor de afwisseling van dagboekaantekeningen van de jonge Thijs en terugblikken van de meer dan zestigjarige Thijs. Bij de laatste ontmoeting toont ze zich als antroposofische juf, waar hij niet veel meer van moet hebben. Het boek eindigt met het afdoen van een ketting die hij ooit voor haar heeft gemaakt, na het zien van een Franse film over een meisje dat door haar docent is bezwangerd en in de steek is gelaten. Het suggereert dat Karin destijds toch misbruik van hem heeft gemaakt.

Remco Ekkers

Ewoud Sanders – Franse les, Een jongen over zijn eerste liefde. Schaep 14, Bloemendaal. 127 blz.