Meneer Janeu en een leesaanwijzing

Meestervertaler Ard Posthuma had een cadeautje voor mij, schreef hij en dat zou me herinneren aan een belofte die ik vijf jaar geleden had gedaan. Toen ik bij hem langsging, kreeg ik het boek Meneer Janeu van Georges Bernanos, door uitgeverij Vleugels in de handel gebracht. Het boek had ook door Uitgeverij kleine Uil uitgebracht kunnen worden, ware het niet dat de redacteur van dienst het al na vijf pagina’s voor gezien hield omdat hij geen idee had waarover het boek ging. De redacteur schreef aan Posthuma dat dit experimentele proza niet helemaal tot het fonds behoorde, maar zei wel uit te zien naar het nawoord van de vertaler. Die redacteur was ik en nu ik Meneer Janeu eindelijk in handen had, kon ik via het nawoord toch lezen wat ik afgewezen had. Posthuma zelf noemt het een meesterwerk en ‘een van de best bewaarde geheimen van de twintigste-eeuwse Franse literatuur’. Mijn afwijzing is een perfecte voetnoot in de nogal gecompliceerde ontstaans- en publicatiegeschiedenis. Barnanos deed negen jaar over het schrijven van Monsieur Ouine en daarna ‘verscheen het boek, op de verkeerde plek, op het verkeerde tijdstip, in een verminkte vorm.’

Omdat ik zo’n lezende brekebeen was, kreeg ik van Posthuma een leesaanwijzing mee:

Het deed me een beetje denken aan Rayuela, een hinkelspel van Julio Cortázar. Ik heb geen flauw idee meer waar dat boek over ging, maar ik vond het een fantastische leeservaring omdat Cortázar een alternatieve route door het boek aanbood.

We buigen vanmiddag even voor vertalers die het aandurven om dit soort boeken te vertalen, voor uitgevers die dit soort boeken nog durven uit te geven, voor boekhandels die dit soort boeken nog durven in te slaan en voor lezers die dit soort boeken nog durven lezen.

Coen Peppelenbos

Georges Bernanos – Meneer Janeu. Vertaald door Ard Posthuma. Vleugels, Bleiswijk. 264 blz. € 24,95.