Nieuws: György Konrád (1933-2019) overleden
De Hongaarse schrijver György Konrád is op 86-jarige leeftijd overleden. In Nederland is Konrad vooral bekend dankzij zijn boeken Tuinfeest, De bezoeker, De medeplichtige, De stedebouwer en Nalatenschap. De boeken werden uitgegeven door Van Gennep en De Bezige Bij. In Hongarije waren de boeken van Konrad lang verboden en kreeg hij pas later de waardering die hij ook al in West-Europa had ontvangen. In 1991 ontving de schrijver de Vredesprijs van de Duitse Boekhandel.
In zijn boeken komt het joodse leven in Hongarije onder het naziregime aan de orde evenals de latere communistische dictatuur. Maar dat betekende niet dat Konrád kritiekloos achter de nieuwe politiek aanliep nadat de communisten weg waren. In 1990 interviewt Cees Zoon de schrijver voor de Volkskrant en hij vraagt naar de invloed die de commercie op de cultuur heeft sinds de omwentelingen in het oosten van Europa:
De subsidies zijn radicaal verminderd, waardoor zelfs prestigieuze cultuurinstellingen verdwijnen. Theaters raken in problemen, bioscopen worden gehuurd door distributeurs die vrijwel alleen Amerikaanse films draaien, zodat de Hongaarse film er niet meer aan te pas komt. Het afgelopen jaar vond je in de boekwinkel nog wel een paar boeken die vroeger verboden waren of een paar andere interessante dingen. Nu vind je alleen nog troep, en goedkope porno.
Ik ben niet zo gelukkig met deze speciale prijs die we betalen voor de democratie. Het verschil is tussen ‘hoge’ cultuur en populaire cultuur is heel groot aan het worden. In de vreselijke jaren van het communisme las iedereen de klassieken, zelfs in een afgelegen dorp vond je bij mensen thuis enkele tientallen goede boeken, want die waren goedkoop en verkrijgbaar.
Het is een groot verlies, want veel energie van de hersens zal verspild worden met die troep en het zal de mensen stommer maken. En het zal het verschil vergroten tussen degenen die betrokken zijn en de passieven, zoals ook in het Westen het geval is.
Op dit moment zijn de boeken van Konrad alleen nog maar antiquarisch verkrijgbaar.
Vier jaar geleden sprak Lezen TV met Konrad over zijn roman Slingerbeweging.
In de serie Made in Europe interviewde Dimitri Verhulst o.a. Konrad.