Recensie: Jennifer Clement – Wapenliefde
Trailerpark in Florida
Jennifer Clement, geboren in 1960 in Greenwich, Connecticut, is een activistische schrijfster die zich inzet voor vrouwenrechten en de vrijheid van meningsuiting. Met haar romans en non-fictie (over Jean-Michel Basquiat) won ze al diverse prijzen en ook haar laatste roman Wapenliefde wordt in Amerika redelijk aangeprezen. Het is het wat eendimensionale verhaal van de veertienjarige Pearl die met haar moeder in een auto met lekke banden op een trailerpark in Florida woont.
Ik? Ik ben opgegroeid in een auto, en als je in een auto woont, maak je je niet druk over donder en bliksem. Je bent alleen maar bang voor een sleepwagen.
De Mercury Topaz automatic uit 1994 ligt vol dingen die Pearls moeder uit haar ouderlijk huis heeft gestolen toen ze wegliep: een familieservies, sieraden en ook de kostbare viool van overgrootvader. Het barrel staat voor altijd geparkeerd in het Indian Waters Trailers Park, waar een bonte stoet aan figuranten en randfiguren woont, zoals sergeant Bob, een doorgedraaide oorlogsveteraan die in Afghanistan op een landmijn stapte, pastor Rex, een leugenachtige neppriester, Noëlle, die lege accu’s aan de praat kan krijgen, en Ray en Corazón, een kettingrokend stel. Het is daar allemaal bigger than life, een heerlijke habitat voor een veertienjarig meisje. Maar daar komt een eind aan als Eli zijn intrede doet. Margot, Pearle’s moeder, valt als een blok voor Eli, een stoere Texaan op cowboylaarzen, die al snel bij hun intrekt. Omdat Eli veel op pad is en ook als teken van liefde, geeft hij Margot een pistool. Zo maakt Pearl kennis met wapens. Nog even en ze zijn overal omdat pastor Rex’ initiatief ‘Geef uw wapens aan God’ van het trailerpark een wapenarsenaal maakt. Het blijkt een lucratief wapenhandeltje te zijn van Rex, Eli en Mexicaan Ray. De wapens worden verkocht aan Mexicaanse criminelen.
Een keerpunt in de roman is als Margot door een ex-geliefde zomaar wordt doodgeschoten. Hoezo wapenliefde? Vanaf dat moment is Pearl wees, en na een kort verblijf in een opvanghuis is het Corazón die zich over Pearl ontfermt, dan wel haar meelokt. Wapenliefde wordt in deel II dan een soort van roadnovel, aangezien Corazón Pearl meeneemt op een bedevaartstocht naar Corpus Christi, Texas. Maar het werkelijke doel is het over de grens van Mexico smokkelen van wapens. Daar loopt Pearl ook Eli weer tegen het lijf. Pearl beschikt echter nog steeds over het wapen dat Eli – uit liefde – aan Pearls moeder had toevertrouwd. Wat er dan gebeurt laat zich gemakkelijk raden, al is er nog wel een verrassende wending. Niettemin:
Ik keek naar Eli. Ik richtte het pistool.
Wapenliefde kent geen dubbele lagen, het is een van a naar b verteld verhaal zonder noemenswaardige aandacht voor de ontwikkeling van de personages. Zoals ik het zie wil Wapenliefde niet veel meer vertellen dan dat het, daar aan die onderkant van de samenleving, zomaar slecht met je kan aflopen. Wapenliefde vraagt daarbij in romanvorm aandacht voor de positie van latino’s en losers in het dagelijkse Amerikaanse leven en is daarmee een gerichte aanklacht. Je vraagt je af of deze vorm de meest geschikte is voor Jennifer Clements pleidooi. Wat wel zeker is: wapenliefde is, zo blijkt, geen liefde.
Wiebren Rijkeboer
Jennifer Clement – Wapenliefde. Vertaald door Molly van Gelder. De Bezige Bij, Amsterdam. 252 blz. € 22,99.