De kracht van magisch denken

De elfjarige Atlanta is bezig met een redelijk onmogelijke taak. Ze wil binnen een dag om het IJsselmeer heen fietsen. Waarom ze dat wil laat Anna Woltz, schrijfster van het Kinderboekenweekgeschenk Haaientanden nog even in het midden, maar je proeft meteen dat er een diepe innerlijke noodzaak achter zit. Je gaat niet voor niks met een paar flessen water, twaalf boterhammen met kaas en vier bananen en wat kerstverlichting voor de nachtelijke kilometers op pad. Woltz begint het geschenk bovendien meteen met een botsing met de jongen Finley die op zijn fiets is gestapt om zijn huis te ontvluchten nadat zijn moeder een onaardige opmerking tegen hem maakte. Finley blijft een beetje plakken aan het wiel van Atlanta, eerst tot haar ongenoegen, maar later blijkt dat ze wel van zijn gezelschap kan genieten.

Je komt er pas na een paar hoofdstukjes (de titels ervan geven de hoeveelheid kilometers aan die afgelegd zijn) achter dat Atlanta de tocht is begonnen vanuit het magische denken van een kind. Haar moeder krijgt de volgende een belangrijke medische uitslag en de fietstocht is haar bezweringsactie om de angst voor die uitslag op afstand te houden. Het is prettig dat Woltz dat magische denken niet romantiseert en ook Atlanta met een realistische blik naar haar onderneming laat kijken:

‘Natuurlijk denk ik niet dat mijn moeder beter wordt als ik rond het IJsselmeer fiets, Maar ik probeerde het tóch. Ik fietste daar als een idioot langs het water, want wie snapt er nou hoe ziek worden werkt? Wie begrijpt waarom sommige mensen beter worden en andere niet?’

Ondanks de wetenschap dat het niets uitmaakt wat je doet, toch de dingen doen. Woltz laat hier jonge mensen zien waarom mensen hardloopwedstrijden houden voor een goed doel, bergen op fietsen om geld op te halen ter bestrijding van een ziekte of waarom een zwemmer een Elfstedentocht zwemt om euro’s binnen te krijgen. Je doet iets omdat niets doen geen optie is.

De luchtige illustraties van Maartje Kuiper helpen het achterliggende zware thema dragelijk te maken evenals de toon van Anna Woltz. Nergens wordt Haaientanden larmoyant of worden de emoties te zwaar aangezet. Het allerlaatste hoofdstukje dat een jaar later speelt, hoefde er wat mij betreft niet in, maar ik snap dat jonge mensen nog graag willen weten hoe het verhaal afliep. Een fijn geschenk.

Coen Peppelenbos

Anna Woltz – Haaientanden. CPNB, Amsterdam. 96 blz. Het Kinderboekenweekgeschenk krijg je nog tot en met 13 oktober gratis bij besteding van 10 euro aan kinderboeken.