Vermoeiend

De andere naam, deel één en twee van een zevendelige reeks van de Noorse schrijver Jon Fosse is het verhaal van Asle. Asle is een schilder, net weduwnaar en eenzaam in een winters Noorwegen. Veel wit, stilte en introspectie dus. Hij heeft net een schilderij gemaakt met twee lijnen die elkaar kruisen. Asle denkt vaak aan zijn schilderwerk, al is mijmeren misschien een betere kwalificatie voor de ellenlange zich hernemende zinnen (er komt geen punt in het hele boek voor). Zo nu en dan geloof je het wel – er wordt wel erg veel herhaald en veel ‘en toen’, ‘en toen’ gebruikt.

Asle ziet bijvoorbeeld een jong stel in een speeltuin. Pagina’s kijkt hij vanuit zijn auto naar het tweetal. Hij is het zelf met zijn vrouw toen ze nog jong waren. Of is het iemand die ook Asle heet? Hij bedenkt zich dat hij nog even bij die Asle langs moet gaan omdat het een vriend is waarmee het niet zo goed gaat. Is hij het zelf of is het een dubbelganger? Hij denkt over zichzelf als een ander. Dat werkt vervreemdend, die dissociatie. Zo lopen we een aantal dagen in december met hem mee.

ik denk ja, ja, ze kan best eerst bij Eten en Drinken zijn geweest en toen naar haar vriendin zijn gegaan en daar nog meer rode wijn hebben gedronken, denk ik, ja, het maakt ook niet uit, ze kent in elk geval de weg naar de Herberg, denk ik en dan zeg ik dat ik hoop dat er nog een kamer vrij is in de Herberg, en zij vraagt of ik niet van tevoren een kamer heb gereserveerd en ik zeg nee, dat doe ik meestal wel, maar deze trip kwam zo onverwachts en ik zeg […]

Fosse wordt zo blijkt uit de flaptekst vergeleken met Beckett. Zijn stijl doet zeker aan Beckett denken; Malone dies of Not I of daar heeft het wel iets van weg. Ook de ontreddering van Asle zou je Becketiaans kunnen noemen, maar anders dan bij Beckett irriteert de stijl en is de tekst minder levendig en minder schrijnend. De andere naam zou volgens de aankondiging moeten gaan over de wezenlijke vragen, maar het is meer (geposeerd) peinzen. Tegen het eind komt Asle dichterbij het gemis en wordt het toch even ontroerend. Door de dubbelganger ontstaat zo nu en dan een pijnlijke blik op zijn eigen leven maar na een aantal fragmenten is de vervreemding wel uitgewerkt en zit je met een verhaal waarin vooral moeilijk wordt gedaan.

Rieuwert Krol

Jon Fosse – De andere naam. Septologie I-II. Vertaald door Marianne Molenaar. Oevers, Zaandam. 356 blz. € 21,95.