Nieuws: Multatuli was een koloniaal, zijn dak lekt, maar hij is nog goed te lezen
Drie stukjes in de krant vandaag over Multatuli. Het eerste komt van historicus Tineke Bennema die beweert dat de Max Havelaar ‘ons in de huidige discussie over ons verleden niet verder [brengt] omdat het niet handelt over de essentie van het onrecht: de Nederlandse koloniale macht.’
Ik weet niet welke bronnen historicus Bennema gebruikt, maar juist daarover wordt de laatste jaren enorm veel geschreven. Bennema had het bijvoorbeeld al in de krant deze week kunnen lezen, waar Multatuli-biograaf Dik van der Meulen stelt:
Laten we niet vergeten dat hij niet tégen het koloniale systeem was’, zegt hij. ‘Hij was alleen van mening dat de bevolking van Indonesië werd uitgezogen. Dus zijn bijdrage was in dat opzicht ingewikkeld.
Het tweede stukje is een ingezonden brief van Winnie Sorgdrager die aandacht vraagt voor het Multatuli-museum in de Korsjespoortsteeg te Amsterdam. Koning Willem-Alexander, die deze week de herdenkingssteen van Multatuli onthulde, verbouwde onlangs nog Huis ten Bosch voor zo’n slordige 63 miljoen, maar het museum krijgt nog geen stuiver van het stadsbestuur.
Intussen zijn de kozijnen verrot, dreigt het gebouw te verzakken en lekt de boel behoorlijk. (Het manuscript van de Max Havelaar ligt veilig in de Universiteitsbibliotheek.) Er is geen geld voor groot onderhoud. Alleen de allerergste problemen worden, in overleg met de gemeente, steeds aangepakt.
In het derde stukje, ver weg in de boekenbijlage waagt Wilma de Rek het gewoon om Max Havelaar opnieuw te gaan lezen:
De eerste hoofdstukken zijn ontzettend grappig, meteen de eerste alinea al, als verteller Batavus Droogstoppel, makelaar in koffie, woonachtig op de Lauriergracht no. 37, zijn ‘lieve lezer’ toespreekt over het werk ‘dat ge lezen moet als ge makelaar in koffie zijt, of als ge wat anders zijt’. In hoofdstuk vijf komt het boek knarsend tot stilstand in de zware klei van de Lebakse laaglanden.
Gelukkig is er een hertaling van Gijsbert van Es op de markt.
Op Neerlandistiek inmiddels de 72e aflevering van De Multatulileescursus.
(foto Korsjespoortsteeg 20, via Stadsarchief Amsterdam)