Van schlemiel naar solistische held

Eind jaren zestig van de vorige eeuw zag het Nederlandstalige stripbladenlandschap er overzichtelijk uit. Er waren vier spelers. In Nederland had je Pep en Sjors, en vanuit België werd het kwartet gecompleteerd door Robbedoes en Kuifje. In 1975 werden Pep en Sjors samengevoegd en ontstond Eppo. Striplezers werden langs die lijnen herkend. In Eppo was er een goede mix van realistische actiestrips, zoals Storm, Stef Ardoba en Steven Severijn, en humorstips, voornamelijk van eigen bodem én van een aanstormende, jonge garde: Peter de Wit, Hanco Kolk, Evert Geradts, Wilbert Plijnaar. In Nederland was Eppo het populairst.

In de van oorsprong Belgische Robbedoes stonden vooral strips uit het fonds van Dupuis, die meestal vertaald werden uit de Franse evenknie Spirou: De Blauwbloezen, Natasja, Jojo, Robbedoes, strips voor een voornamelijk jonger publiek. En dan was er weekblad Kuifje, het ‘superblad voor de jeugd van 7 tot 77 jaar’, dat zich ondanks die bekende slogan meer richtte op de wat oudere lezer: de strips waren realistisch, actiegericht en flink gewelddadiger. Toch zaten er in weekblad Kuifje, dat bestond van 1946 tot 1993, ook een paar komische strips tussen, waaronder Chlorophyl, Brammetje Bram en Maarten Milaan. En van die laatste titel verscheen onlangs de eerste van vier integrales: Vliegtuigtaxi.

De integrale bundelt het flinke aantal van elf korte verhalen, sommige stonden alleen in weekblad Kuifje en andere verschenen in de Jong Europa-reeks, Kuifjepocket of een Pep Parade-pocket. Deze integrale is een plus voor de echte liefhebber, voor het eerst zullen alle verhalen van de vriendelijke, bij tijd en wijle stuurse vliegenier compleet worden uitgegeven.

Zoals gebruikelijk bij de eerste integrale is het met het dossier dik in orde: de hele voorgeschiedenis, met schetsen en eerste aanzetjes, is aanwezig. Bovendien is het dossier lekker opgemaakt, in een klassieke stijl en kleurstelling die goed past bij de eerste verhalen, die verschenen vanaf 1967. Over kleuren gesproken: een aantal strips was oorspronkelijk voor de helft gekleurd, twee pagina’s in kleur en twee pagina’s zwart wit, om en om. Voor deze gelegenheid zijn de ongekleurde pagina’s ook van kleur voorzien, samen met een frisse letter.

Zoals dat hoort bij flapteksten meldt de uitgever vrolijk dat de verhalen nog net zo actueel zijn als toen. Over die actualiteit valt het een en ander af te dingen, maar wat zeker overeind is gebleven is het sympathieke karakter. Maarten Milaan is een vriendelijke strip, met leuke plotjes, geestige situaties en figuren, en een prettige dosis spanning. De gunfactor van de strip is groot, net als bijvoorbeeld bij Brammetje Bram – van wie al eerder twee prima integrales verschenen.

In de eerste paar verhalen komt de hoofdfiguur nog niet zo goed uit de verf. Maarten is een beetje de onnozelaar die met zijn aftandse vliegtuigje De Oude Pelikaan vracht- en zakenvluchtjes probeert te regelen, tot hilariteit van zijn spotgrage collega’s. Hij laat zich overhalen door kleine Pukkie om vooral door te zetten: deze Maarten staat nog mijlenver af van de stoere vliegenier op het omslag. Maar juist die ontwikkeling hoort bij de geneugten van een integrale bezorging.

Wie de aanzetjes uit 1967 vergelijkt met het dertig pagina’s lange verhaal De Betastraal uit 1969 ziet al een wereld van verschil: in het complete verhaal swingen de tekeningen, Godard laat zien over een levendige tekenpen te beschikken. Bovendien is het verhaal een stuk volwassener, Maarten Milaan reist dan al de wereld over. En geen smalende collega’s meer, hij is de held geworden. Eentje die bovendien zijn eigen boontjes dopt.

Dat blijkt helemaal uit het twintig pagina’s lange verhaal waarmee de eerste integrale afsluit: in Rozalientje uit mijn kinderjaren, dat in 1970 in weekblad Kuifje verscheen, is Maarten de wijze avonturier die zelfs bijzonder stuurs en uitgesproken is (‘Is hij altijd zo opvliegend?’ – ‘Meestal is het nog erger’). De solistische held lijkt hier uitontwikkeld en klaar voor het echte avontuur. Om naar uit te zien.

Stefan Nieuwenhuis

Christian Godard – Maarten Milaan Integraal 1: Vliegtuigtaxi. Arboris. 200 blz, hardcover. € 29,95.