Klassieke Amerikaanse familieroman

In de oorspronkelijke taal heet de debuutroman van Andrew Ridker The Altruists. De meervoudsvorm is meen ik nogal misleidend: alleen Maggie Alter is een altruïstisch persoon. Alle andere personages in de roman zijn volledig gericht op hun eigen belangen. Vader Arthur Alter, 65 jaar en met een universitaire carrière die op een dood spoor is beland, zit financieel aan de grond. Zijn luxe, vrijstaande huis in de rijkeluisbuurt van St. Louis, Missouri, kan hij zich niet meer permitteren. Twee jaar geleden is zijn vrouw Francine overleden aan borstkanker en sindsdien zijn zijn twee kinderen, Ethan en Maggie, volledig van hem vervreemd – als ze dat al niet eerder waren. Dat komt vooral omdat Arthur, 65 jaar inmiddels, vreemdgaat met zijn dertig (!) jaar jongere collega Ulrike en dat aan zijn vrouw Francine heeft bekend de dag voordat zij gediagnosticeerd werd met ongeneeslijke borstkanker. Dat komt dus binnen de familie niet zomaar meer goed.

De weldoeners is een prachtige familieroman. Het beschrijft de emoties en gevoelens van de familieleden – en meer ook niet trouwens, waardoor de roman toch wel enigszins als hermetisch te beschouwen is. Het draait louter om Arthur, Francine, Ethan en Maggie – en in veel, veel mindere mate ook om Ulrike. Anderzijds is De weldoeners ook een universiteitsroman – meestal handelend over sukkelige, ontevreden universitair docenten – in het rijtje van Herzog (1969) van Saul Bellow, Wonderboys (1995) van Michael Chabon en De geluksvogel (1997) van Richard Russo, om er een paar te noemen die me te binnen schieten. Ridker maakt er een mooie combinatie van door beurtelings het licht op de gezinsleden van de Alter-familie te laten schijnen. Ieder heeft zijn eigen problemen en strubbelingen. Toen Francine overleed bleek dat zij via beleggingen een flink kapitaal bij elkaar heeft gesprokkeld. Arthur wist daar niks van, kreeg er niks van, want uit rancune voor Arthurs overspel is het hele kapitaal naar de kinderen gegaan – die er beiden spoorslags mee naar New York vertrokken. Ethan heeft alles er doorheen gejaagd en Maggie – de altruïstische – kan maar niet besluiten aan welk goed doel ze haar kleine vermogen zal schenken. Na twee jaar vraagt Arthur ze thuis te komen en schrijft ze een onhandig briefje:

Het lijkt me fijn om je weer te zien. Jullie (jij & Maggie) kunnen half april langskomen. (voorjaarsvakantie.) Belangrijk om familie te zien, herinneringen op te halen, etc.

A.

Maar in feite is hij op het geld uit. De kinderen komen naar de Midwest en wat een gezellig lang weekend moet worden, wordt het niet. Verwijten worden als mortieren op Arthur afgevuurd en daar weet hij zich, de schlemiel die hij is, geen raad mee. Maggie en Ethan bezoeken de plekken van hun jeugd en dat levert mooi geschreven scenes op, zoals die waar Maggie naar het terrarium gaat waar ze indertijd Francines as heeft uitgestrooid en Ethan het eerste vriendje met wie hij seks had bezoekt. Flashbacks naar het verleden van Arthur en Francine geven ook inzicht in hún psyches.

Andrew Ridker beschikt over een flinke dosis humor en een scherp inzicht in de condition humaine. En dat is knap voor zo’n jonge schrijver. De weldoeners is ook mooi rond gebreid; vaardig gecomponeerd. Een lang weekend met gebrouilleerde familieden – althans dat is het startpunt van de lezer – dat ontaardt in gekibbel en geruzie, maar tegelijkertijd, of beter, uiteindelijk ook zuiverend is, levert als je lekker doorleest ook een lang weekend ultiem leesplezier op. Een heerlijke debuutroman.

Wiebren Rijkeboer

Andrew Ridker – De weldoeners. Vertaald door Jan de Nijs. Ambo|Anthos, Amsterdam. 358 blz. € 22,99.