Overleven

Raynor Winn en haar man Moth hebben gedurende lange tijd een boerderij opgeknapt en geschikt gemaakt als B&B, waarvan ze goed kunnen leven. Ze hebben twee kinderen opgevoed, die zijn gaan studeren. Als een vriend ze vraagt te investeren in een onderneming gaan ze daar op in. De vriend gaat failliet en Winn en Moth worden meegesleurd in de schulden. Uiteindelijk wordt er beslag gelegd op hun huis. Winn komt te laat met een papier waaruit blijkt dat ze niet getekend hebben voor al die schulden. De rechter is meedogenloos en ze moeten vertrekken, maar waar naar toe? Tot overmaat van ramp blijkt Moth CBD te hebben, een ziekte waarbij lichaam en hersenen worden aangetast. Er zijn geen medicijnen voor en de ziekte is onomkeerbaar.

Ze besluiten het eeuwenoude South West Coast Path te gaan lopen, 1014 kilometer. Ze zijn iets ouder dan vijftig, maar de jonge backpackers die ze ontmoeten, beschouwen hen als oude mensen. Lopen jullie helemaal naar Lands End? Kamperen jullie? Hoe is het mogelijk? Ze kopen met het restje geld een eenvoudige tent, rugzakken, slaapmatjes en dunne slaapzakken, vanwege het gewicht. Daar krijgen ze later bij koude nachten spijt van, maar er is geen geld voor betere slaapzakken. Er is nauwelijks geld om eten te kopen. Af en toe is er een meevaller en dan kopen ze één zak frites. Ze kamperen wild en zetten hun tent pas op als het donker is, want ze mogen niet gezien worden. Ze eten vooral noedels, want die zijn goedkoop en ze vragen gratis heet water voor thee. Ze worden aangezien voor dakloze zwervers, wat ze natuurlijk ook zijn. Er zijn vele daklozen in Engeland. Ze stinken als ze te lang niet gedoucht hebben of niet in zee gezwommen. Het haar van Raynor wordt een bol touw, haar huid een zout pantser.

Moth heeft veel pijn, maar de discipline van het lopen zorgt er voor dat hij geleidelijk sterker wordt en minder pijn heeft. Maar als het kouder wordt tegen de winter moeten ze toch echt stoppen met lopen. Een vriendin heeft een oude schuur die opgeknapt moet worden. Zij mogen er een paar maanden in wonen. Moth is handig en maakt er een redelijk huis van. Als het klaar is moeten ze weg want de vriendin heeft geld nodig en kan een betalende huurder krijgen. Dan gaan ze de rest van het pad lopen en weer blijkt dat Moth er sterker van wordt, ondanks alle ontberingen, klimpartijen, regen en wind. Na die zomer zal Moth gaan studeren en dan leven ze van een studiebeurs. Of hij die studie kan afmaken? Later blijkt uit een interview dat hij inderdaad de studie afmaakt en inmiddels is het boek dat Raynor in die tijd schrijft een bestseller geworden. De financiële nood is voorbij. Blijft de ziekte.

Het paar heeft elkaar jong ontmoet en ze blijken niet alleen geliefden, maar ook vrienden voor het leven te worden. Raynor moet behalve de problemen van armoede ook dragen dat ze Moth binnen afzienbare tijd zal verliezen.

Raynor is gevoelig voor spirituele krachten. Ze ontmoeten de tweede dag een blinde man die opmerkelijke uitspraken doet. ‘Jullie zullen veel tegenslagen te verwerken krijgen, maar’, en hij legde zijn hand op Moth’s arm: ‘je zult er overheen komen, je zult overleven, en het zal je sterk maken. En je zult wandelen met een schildpad.’ Inderdaad, na maanden ontmoeten ze aan het eind van hun pad een man die een schildpad uitlaat aan een touw. Je zou denken dat je de schildpad wel kunt volgen met je ogen, maar de man zegt dat hij zo maar weg kan zijn en dan moet hij hem lokken met sla. In Glastonbury gaan ze naar een healing met engelen. Het kost drie pond per persoon die ze niet kunnen missen, maar ze doen het toch. In St. Ives gaan ze naar een kaartlegster. Ook dan horen ze dat het met Moth goed zal gaan.

Het boek dat we lezen is geschreven door Raynor als ik-verhaal. Zij vertelt over de honger, het geldgebrek, de stormen, de krakkemikkige uitrusting, de andere daklozen. Er is ook humor in de gebeurtenissen, soms met een rauw randje. Het minste is dan nog het feit dat ze eindelijk een pastry heeft gekocht en die langzaam opeet en de meeuwen voor haar in de gaten houdt. Dan komt er een meeuw van achter aan vliegen en grist de rest uit haar hand. Er zijn meevallertjes, maar vooral is het doorzetten ondanks hitte, felle regens en stormen, de ene voet voor de ander, lopen, lopen, niet zeuren en er zijn ontroerende momenten. Als de nood het hoogst is, komt er hulp. Aan het eind komen ze in contact met een vrouw die alles wil horen over hun reis en ze een flatje aanbiedt in de stad waar Moth gaat studeren.

Inmiddels heeft Raynor dit voorjaar een tweede boek gepubliceerd. Het gaat over natuur en spiritualiteit: Wild Silence.

Remco Ekkers

Raynor Winn – Het zoutpad, over oude wegen naar een nieuw begin. Balans. 318 blz. € 22,99.