Daar wordt wat groots verricht

In een historisch pand met uitzicht op de haven in Hoorn, varen drie (kinder-)literatuurliefhebbers geheel en al hun eigen koers, open, met een zee aan enthousiasme, heerlijk los van het concerngedoe aan de Amsterdamse binnenwateren. En die fijne eigengereidheid wordt meer en meer beloond. Terecht. Een kinderboek – nou ja, voor welke leeftijd is het verhaal van die sluwe vos nu eigenlijk niet – dat tot favoriete maandtitel van het doordraaiboekenpanel werd gekozen, het uitgeven van een kinderboekenweekgeschenk, wat penselen en griffels her en der en daarnaast een fijne doorsnede van de grote Russen, mooie andere klassiekers, een geweldige fotobiografie over Tsjechov, de absolute meester van het toneel, het kortverhaal, een megaproject met als basis een familiearchief van cabaretier en chroniqueur Diederik van Vleuten, buitenlandse kwaliteitsliteratuur zoals de romans van Lars Gustafsson, wat bijzonder Nederlands werk, zoals de jong-volwassenenroman Weg van Jowi Schmitz, en menige durftitel –het door velen warm aanbevolen vormexperiment Wacht maar hoe mooi het wordt bijvoorbeeld.

Als voorlopig hoogtepunt mag Alfabet gelden, een groot formaat prentenboek van Charlotte Dematons, de in Frankrijk geboren veelgeprezen en bekroonde illustratrice met naar schatting honderdvijftig titels op haar naam. Een prentenboek, eind juni op nummer één in de top zestig van de CPNB, nog voor de zoveelste gewelddadige eenheidsworst, een whodunit van mevrouw Slachter! Een overwinning voor de originaliteit, voor het detail vooral. Een eerbetoon voor alle zesentwintig letters van het alfabet afzonderlijk. Waarlijk een boek voor alle leeftijden. Een kijkplatenboek, een opzoekboek, een samen-met-elkaar-uitvlooiboek. Elke letter heeft een dubbele pagina gekregen met een Jeroen Boschachtige ratjetoe. Maar dan kleurrijk, vrolijk, met een duidelijke humoristische ondertoon. De levenslust spat er van af. Ook als volwassene moet je goed kijken, zie je om de hoek nog een extra grapje. Alle woorden die bij de zesentwintig letters zijn uitgebeeld, zijn terug te vinden op een speciale webpagina, maar het is natuurlijk veel leuker om het zelf uit te vogelen. Dat is feitelijk de essentie. Het boek geeft de mogelijkheid tot het door de kijker zelf creëren van bijpassende verhalen. Tot het toevoegen van eigen woorden. Er zijn bijvoorbeeld véél meer bloemennamen beginnend met een C.

Alfabet is een boek zonder tekst dat tegelijkertijd zo veel vertelt, dat je uren gebiologeerd laat turen, naar de platen die van de pagina’s spatten, die niet alleen opvallen door het felle kleurgebruik, maar ook door het contrast tussen voorgrond en achtergrond. De enorme Draak en de nog grotere Dinosaurus met in de verte een vaag Dorpje, een kleine Drol in een Duinpannetje, de kop van een Das uit een hol, een Davidsterretje tussen de Draadzegge (grassoort). Natuurlijk heeft bij Dematons de Dodo vleugels, staat een Dolfijn onder de Douche. De Dalmatiër speelt Doedelzak, een Doodskopaap ramt er vrolijk op los op een Djembé, terwijl de Dog op het Drumstel het tempo aangeeft, daar overheen toetert het Damhert op een alpenhoorn. Het fijne, vrolijke orkest van het Alfabet van Dematons. De zegen van het ontdekken voor het kind, voor het puzzelkind in elk mens. Als rode draad door het boek struint een zwart-wit gestreepte letterdief. Van elke pagina pikt hij behalve de letters in zijn rugzak, nog iets mee en hangt dat op een van de laatste pagina’s aan een waslijn. Ook daarin weer nuance. Een enkele Druif aan een stronkje, een plasje, de Resten van een Roze koek. Alfabet is een subtiel hardbackboek, zoals altijd door Hoogland & Van Klaveren (en Ruttenberg) smetteloos en wonderschoon uitgegeven. Ja, met veel oog voor detail. Een terechte nummer één in kijk- en leesminnend Nederland.

Guus Bauer

Charlotte Dematons – Alfabet. Hoogland & Van Klaveren. Hoorn. € 24,90.

Lees ook deze recensie van Alfabet op Tzum