Scènes uit een huwelijk

Deze roman van debutant Taffy Brodesser-Akner is er een in serie van vele Amerikaanse romans waarin het moderne huwelijk – of eigenlijk de moderne huwelijksproblemen – centraal staat, maar dan wel dat van de welgestelden. Ze spelen zich dan ook meestal af in witte milieus aan de oost- of westkust van de Verenigde Staten. Zo ook Fleishman zit in de problemen. Aanvankelijk is de Fleishman die in de problemen zit Toby Fleishman, vroegveertiger en leverspecialist in een New Yorks ziekenhuis. Zijn structurele probleem is dat sinds zijn vrouw Rachel heeft ingestemd met een scheiding, hij in een huurappartement met Ikea-meubeltjes woont en de helft van de tijd zijn kinderen Solly en Hannah van hot naar her moet slepen, maar het nijpende probleem is dat zijn ex (niet helemaal, nu er nog geen officiële scheiding is uitgesproken) plots van de aardbodem lijkt te zijn verdwenen. Er zijn overigens ook lichtpuntjes, en dat is de datingapp Hr. Na zijn profiel te hebben ingevuld en zijn zoekcriteria naar boven toe te hebben bijgesteld zoekcriteria, blijkt Toby

zijn goudmijn te hebben aangeboord: oneindig geile, seksueel nieuwsgierige vrouwen die wisten wat ze waard waren, die tastten naar iets nieuws en wier uiterlijk hem niet dwong tot existentiële vragen over jeugd en verantwoordelijkheid. Hier vond hij vrouwen, veelal gescheiden, veelal boordevol nieuwe energie na ontslag van hun echtelijke plicht, met nieuwe kansen die hen vervulden van gretige benieuwdheid tot in hun lymfe en als een feromoon door zijn telefoon heen te ruiken waren.

Brodesser-Akner zet hier Toby neer in een ironische setting, zodat de gedachten direct uitgaan naar de roman als moderne zedenschets. De humoristisch bedoelde scenes stapelen zich dan ook op – en zijn vaak ook humoristisch. Mannen worden neergezet als op seks en geld beluste roofdieren, vrouwen als voxpopjes in strakke T-shirts en tanktops bedrukt met snedige opschriften (YOGA MET WODKA, CHARISMABOM). We maken Toby mee als de typische Joodse schlemiel die maar geen grip op de dingen krijgt – al krijgt hij wel plenty ‘sms’jes vol met G-string en kontgleuf’.

In deel drie wordt de roman toch serieuzer van toon nu het perspectief verplaatst naar Rachel. Rachel is een succesvolle manager van artiesten en kunstenaars en verdient een godsvermogen. Is Toby als specialist in het ziekenhuis een goede verdiener met zijn jaarsalaris van ruim een kwart miljoen, Rachel verdient vijftien keer zo veel. En daar is zij doodmoe van, vooral om het altijd maar tegen mannen te moeten opnemen. Ook Rachel Fleishman zit in de problemen. Een werkweek van tachtig uur en dan ook nog kinderen moeten opvoeden en een huwelijk onderhouden. Het valt niet mee. Hier slaagt Brodesser-Akner er wel in een geloofwaardig portret neer te zetten van een vrouw die er een carrière op na houdt, maar daarnaast ook een traditionele moederrol dient te vervullen. Toby aan de andere kant is degene die de zorgtaken op zich neemt. De voogdij over de kinderen is dan ook geen uitgemaakte zaak, te meer daar Rachel de kostwinner is. Toby’s advocaat legt het hem haarfijn uit:

‘Weet u wat ik tegen de vrouwen zeg?’ vroeg ze.
Toby zweeg.
‘Ik zeg tegen ze dat er een grens is aan wat je te bepalen krijgt, en dat het systeem in het voordeel van de man werkt.’
‘Ik heb niet het gevoel dat het systeem nu in mijn voordeel werkt.’
Barbara kneep haar oogleden samen en schudde haar hoofd.
‘Nee, u bent de vrouw.’

Het derde deel, waarin de auteur de traditionele huwelijksverhoudingen verkent en gespiegeld beschrijft, trekt de roman naar een hoger niveau. De wat potsierlijke avonturen van Toby in het eerste deel van de roman komen daarmee in een ander licht te staan. Per saldo is Fleishman zit in de problemen dan ook een zeer aanvaardbaar en aantrekkelijk debuut (voor in de vakantietas), maar is toch niet zoals de blurb op het achterplat wil doen geloven ‘zoveel meer dan alleen een nieuwe wannabe Great American-roman’.

Wiebren Rijkeboer

Taffy Brodesser-Akner – Fleishman zit in de problemen. Vertaald door René Kurpershoek en Karina van Santen. Prometheus, Amsterdam. 400 blz. € 22,50.