Een familie op de proef gesteld

Oef, wat ben ik, gezien de drammerige kritiek op minister Van Engelshoven, blij dat ik naast boeken van witte oude mannen, zwarte oude mannen en zwarte jonge mannen ook heel veel boeken lees van zwarte en witte vrouwen. En o ja, seksuele voorkeur maakt mij daarbij niks uit. Stel je toch eens voor dat ik als witte, oude man alleen maar oude mannen – wit en zwart – zou lezen. Je wordt gewoon gekielhaald. Ter verdediging van mijzelf: check even mijn recensies op deze site. Chloe Benjamin is in ieder geval een jonge Amerikaanse vrouw die met De onsterfelijken haar tweede roman heeft geschreven. De vertaling verscheen in 2019 en nu, in de nazomer van 2020, brengt Meulenhoff de roman in midprice. En dat is wellicht een goede aanleiding om De onsterfelijken aan te schaffen, te downloaden of in ieder geval te lezen. Het is beslist de moeite.

Chloe Benjamin heeft vanuit louter een idee deze roman geschreven. Een sterk idee, namelijk: hoe leid je je leven als je weet wanneer je doodgaat? De onsterfelijken gaat over vier kinderen, over Varya van dertien, Daniel van elf, Klara van negen en Simon van zeven. Een stille hint van Benjamin:

Maar in 1969 zijn de vier kinderen nog een eenheid, aan elkaar geklonken alsof het niet anders kan.

Met z’n vieren gaan ze op consult bij een waarzegster. En deze waarzegster voorspelt wanneer zij het tijdige voor het eeuwige gaan verwisselen. Dat trekt een extreem zware wissel op de levensloop van de kinderen, waar vanzelfsprekend toevalligheden bepalend zijn, maar in hoeverre bepalen hun eigen keuzes het verloop van hun verdere leven, hun lot? Onzekerheid is hun deel.

Wat Benjamin treffend en ook confronterend neerzet is dat Simon te horen heeft gekregen dat hij jong zal sterven en dat dat ook gebeurt. Simon verhuist van New York naar San Francisco, en dompelt zich onder in de homoscene. En ja, als aids de levens van ongelofelijk veel jonge mensen afneemt, is Simon daar ook een slachtoffer van. Hij overlijdt in het jaar dat de waarzegster voorspeld heeft. Wat doet dat met Varya, Daniel en Klara?

De schrijfster laat niet alleen de broers en zussen logischerwijs – hoe kun je ook leven met je voorspelde dood? – met elkaar botsen, maar zwerft ook met haar personages kriskras door Amerika – San Francisco, Las Vegas en New York – en ook door de jaren tachtig, negentig en de jaren na de millenniumwissel. Zij raakt aan vele sociologische thema’s, maar de bijzondere aandacht die zij heeft voor de jaren tachtig aids-epidemie maakt van De onsterfelijken een gelijksoortige roman als het succesvolle Een stralende toekomst van Rebeca Makkai. Episch in zijn verteltrant, warmbloedig in zijn sfeer, De onsterfelijken is een zeer lezenswaardige roman.

Wiebren Rijkeboer

Chloe Benjamin – De onsterfelijken. Vertaald door Maaike Bijnsdorp en Lucie Schaap. Meulenhoff, Amsterdam. 368 blz. € 12,99.