Het vergt wel enige moed om acht gedichten uit te geven van Hans Warren, die de dichter bij leven afkeurde. Dat blijkt althans uit het nawoord van Mario Molengraaf bij de acht sonnetten die Warren schreef bij de dood van zijn moeder. In het latere gedicht ‘174’ (verwijzend naar het grafnummer van de moeder van Warren) distantieert hij zich van die gedichten in Grafkrans.

Drie jaar geleden
huilde ik een grafkrans van sonnetten bij elkaar,
lelijk als de pareltjestooi
die men in gevangenissen vlecht

Molengraaf gaat in op de achtergronden van die afwijzing en de tijd waarin Warren dat deed en meteen zit je weer in die heerlijk eerste, schelmachtige dagboekjaren van Warren. Je kunt ook wel een klein beetje navoelen waarom Warren afscheid nam van zijn eerdere creaties. De kunst en de literatuur bewogen zich juist af van de vaste vormen; het sonnet was iets van een vorige generatie en het zou weer enige jaren duren voordat mensen als Gerrit Komrij die vorm weer in ere herstelden. Maar ‘lelijk als pareltjestooi’ is een te harde afstraffing van de eigen poëzie. Ja, iets te veel natuurgeweld en iets te veel die grote gevoelens erin gestopt, maar ‘Zomerstorm’ is toch een mooi gedicht dat de afstand tussen zoon en dode moeder indringend onder woorden brengt.

Zomerstorm

Nu dringt de regen diep door in je graf
en niemand is er om je te beschermen;
het druipt en druipt van blad en twijgen af,
door storm verslagen meeuwen zwenken kermend
uit zee over je heen en zoeken rust;
als witte wachters staan ze op de graven –
boomkruinen kraken, wilde golven draven
als tomeloze paarden langs de kust.

Ik spreek tot je alsof dat arme lijf
daar onbereikbaar en onmisbaar toegedekt
nog moeder is en steeds mijn moeder blijft –

Machteloos sta ik naar de storm te horen
voor mij is dit wat rest, de rest verloren,
geen god, geen klacht, geen kus die je nog wekt.

Het paaltje met het grafnummer 174 (de enige aanduiding die het graf rijk was) is inmiddels verdwenen van de begraafplaats in Borssele, het werk van Hans Warren is eveneens geheel verdwenen uit de boekhandel en alleen nog maar via Boekwinkeltjes te verkrijgen. De nieuwe uitgeverij Artistiek Bureau brengt daar met een door Martien Frijns vormgegeven boekje verandering in.

Coen Peppelenbos

Hans Warren – Grafkrans. Artistiek Bureau, Groningen. 32 blz. € 20,-. Het boek is te koop in de betere boekhandel of direct bij de uitgeverij.