Het artikel van Jeroen Dera over Het gouden ei van Tim Krabbé kreeg bij voorbaat al een hoop kritiek. Het boek uit de jaren tachtig is door veel docenten Nederlands in het verleden wel gelezen, maar weinig docenten herlezen het boek dat nogal wat racistische en seksistische passages kent.

Nu staat het artikel in Vooys en daaruit blijkt dat leraren Nederlands bijna alleen structuralistische vragen stellen over het boek.

Populair blijken vooral de betekenis van Saskia’s droom over het gouden ei, de symboliek van het getal 8, het sleutelmotief, de verhouding tussen fabel en sujet en de functie van de perspectiefwisselingen. Een andere belangrijke focus van de examinatoren zijn de personages, en dan in het bijzonder hun motieven (22,1% van de vragen) en onderlinge relaties (10,9%).

Dera voegt aan die eenzijdige structuralistische benadering ook andere benaderingen toe: een metafictionele en een ideologische lezing. Vooral die laatste lezing zorgt voor enige beroering (onder meer in de Facebookgroep Nederlands) omdat Dera de racistische en seksistische passages aanwijst. Op Twitter laat Dera weten dat hij het verwijt krijgt dat hij aan cancel culture doet. Wie het stuk leest (dat blijft voor veel mensen toch lastig), ziet een heel andere conclusie:

De nieuwe ingangen tot Krabbes novelle die hier gepresenteerd zijn, kunnen die literatuurdidactische praktijk echter verrijken op tenminste twee punten. Ten eerste bieden ze de mogelijkheid andere literairanalytische concepten met leerlingen te verkennen dan het traditionele structuralistische begrippenapparaat dat nu het literatuuronderwijs domineert. Het gouden ei leent zich prima voor discussies over metafictie, ideologie en representatie van gender en etniciteit. Met name die laatste insteek effent de weg voor de tweede verrijking: Krabbes novelle roept als tekst uit de jaren tachtig allerlei ethische vragen op over machtsverhoudingen tussen mannen en vrouwen en westerse en niet-westerse mensen, die in de eenentwintigste eeuw steviger ter discussie staan dan ooit tevoren. Het zou een gemiste kans zijn daar niet met leerlingen over te spreken, vooral omdat we anders blijven steken in het getal acht en het daaraan verwante oneindigheidsteken.

Geen verbod dus, maar een verbreding van de manieren waarop je een tekst kunt lezen. Je kunt de tekst van Dera hier downloaden.