Relevante boodschap voor de YouTube-generatie

In Fake! schrijft Carry Slee over een actueel thema: de gevaren van het verspreiden van nep-nieuws. Zware kost voor een 12+-boek, maar de schrijfster houdt het licht verteerbaar.

We maken kennis met de vriendengroep van Levi, Max, Mila en Olivia. Levi heeft verkering met Mila, Max heeft een oogje op Olivia (‘Die gast is helemaal crazy van haar.’). Olivia vindt Max ook leuk, maar durft dat niet tegen hem te zeggen. Ze is ook bevriend met Emiel, een jongen die ze kent van de theaterschool. Dit leidt uiteraard tot de nodige jaloezie bij Max.

Deze Emiel komt op een gegeven moment bij de vrienden op school te zitten. Als Levi ziet dat Emiel wel erg veel aandacht geeft aan zijn vriendin Mila, valt hij Emiel aan en jaagt hij hem het schoolterrein af. Emiel vlucht naar het park en valt door zijn eigen schuld van een hoge muur. Hij belandt in het ziekenhuis en raakt in coma. Niet snel daarna verschijnt er een filmpje op YouTube waarin het lijkt alsof Levi Emiel expres van de muur geduwd heeft. Levi probeert aan iedereen uit te leggen dat het filmpje fake is, maar niemand gelooft hem. Hij komt steeds meer alleen te staan en de woedende reacties op internet brengen hem zelfs in levensgevaar.

En Slee heeft nog meer verhaallijnen uitgezet. Zo is er de strijd van Emiel die niet uit de kast durft te komen vanwege zijn weinig invoelende vader. Olivia speelt dat ze zijn vriendin is om voor de ouders van Emiel de schijn op te houden. Maar tegelijkertijd moet ze de verkering voor haar eigen vader ontkennen, omdat ze van hem nog geen vriendje mag hebben. Ook is er de alcoholverslaving van de moeder van Max. Zij is begonnen met drinken na haar scheiding van de vader van Max, die een relatie is begonnen met haar beste vriendin. En er is de dreigende verhuizing van Mila, die haar vrienden misschien moet achterlaten omdat haar vader een andere baan heeft gekregen.

Het is wat veel allemaal. En bij vlagen is het verhaal ook erg onwaarschijnlijk. Zo wordt Levi prompt van school gestuurd door de rector, wanneer deze het fake filmpje heeft bekeken. Kennelijk is er geen enkele ruimte voor twijfel aan de echtheid ervan. En datzelfde geldt voor de politiemensen die Levi direct stevig aan de tand voelen over het vermeende voorval. En dat alleen op basis van een amateuristisch in elkaar geknutseld filmpje.

Slee maakt het haar lezers niet al te moeilijk. Ze maakt veel gebruik van dialogen en schrijft in korte zinnen met gemakkelijke woorden, waarbij ze probeert dicht bij de belevingswereld van haar jonge lezers te blijven. Soms legt ze personages woorden in de mond die niet echt realistisch zijn. Zoals in het fragment waarin amateurfilmer Ruben een grappig filmpje voor internet wil maken van een eend die op het zadel van een motor zit:

Hij is nog aan het filmen als hij ziet dat er drie jongens naar hem kijken die tegen de brugleuning geleund staan met een blikje bier in hun hand. Ze zien er nogal ruig uit met hun leren jacks, tattoos en kale koppen. “Weer zo’n gast die het internet vervuilt met kinderachtige filmpjes van dieren,” hoort hij een van de jongens zeggen.

Zou zo iemand dat echt zo zeggen?

Uiteindelijk rondt de schrijfster alle verhaallijnen netjes af en durft ze het aan een al te happy end te vermijden.

Met Fake! heeft Carry Slee een spannend, toegankelijk boek geschreven over een relevant onderwerp, dat zijn weg ongetwijfeld weer weet te vinden naar vele, niet al te kritische lezers.

Jos Noorman

Carry Slee – Fake!. Overamstel uitgevers, Amsterdam. 272 blz. € 17,99.