Het per mail afdanken van 700 recensenten van NBD Biblion viel niet direct in goede aarde. Veel buitenstaanders dachten nog aan een 1 aprilgrap. De vervanging van de recensenten door robots die nietszeggende stukjes opleveren leverde niet direct veel gejuich op. NBD-recensent Anna A. Ros maakte de als efficiencymaatregel verkapte bezuinigingsorganisatie met de grond gelijk in een gisteren door Tzum gepubliceerd opiniestuk waarin ze recensenten, uitgevers en schrijvers vraagt om in actie te komen. De computers blijken uit de voorbeelden die gegeven werden niet erg nauwkeurig te lezen. Zo wordt alle ellende die in Aleksandra van Lisa Weeda voorkomt en die geleid heeft tot de oorlog waarin we zitten op de schaal weinig of veel geweld teruggebracht tot de positie niet weinig en niet veel. Dat wordt nog schrikken voor al die mensen die straks nog langs de verschrikkingen van de communistische terreur, de Tweede Wereldoorlog en de separatistenstrijd moeten. Nachtangst van Ronald Giphart werd ingeschaald als een boek met relatief veel seks. Giphart reageerde op Twitter:

Echt te idioot voor woorden. Mijn nieuwe roman Nachtangst zou redelijk veel ‘seks’ bevatten. Het boek gaat over angst, onder andere de angst van een 10-jarige jongen die wordt misbruikt.

Volkskrantrecensent en NBD Biblionrecensent Taede A. Smedes reageerde gisteren op Facebook:

Ik schrijf sinds 2007 recensies voor NBD Biblion en heb dat altijd met veel plezier gedaan. Ik wist dat deze ontwikkeling eraan zat te komen, omdat ik enkele jaren geleden al ergens informatie kreeg over deze ontwikkeling en toen contact met NBD Biblion heb opgenomen. Toen werd mij verteld dat deze ontwikkeling gaande was, maar nog helemaal in de kinderschoenen stond.

Ik werd gistermiddag persoonlijk gebeld met dit bericht, waarbij overigens nadrukkelijk vermeld werd dat de recensenten niet helemaal aan de kant werden gezet, maar wel veel minder boeken toegestuurd krijgen. De “ontslagmail” heb ik niet gekregen. Het is een buitengewoon bizarre gang van zaken en NBD Biblion is in mijn ervaring zeer karig met het verstrekken van informatie. Ik heb overigens ook begrepen uit het gesprek dat deze ontwikkeling kwam vanuit de bibliotheken zelf. Bibliotheken schaffen namelijk op basis van de recensies en aanwijzingen van de recensent boeken voor hun collecties aan. Via Twitter vernam ik dat sommige bibliotheken moeite hebben met deze ontwikkeling, omdat ze vrezen voor de toekomst van hun collectie.

Ik ben zelf ook schrijver van nonfictieboeken bij o.a. Amsterdam University Press en Walburg Pers. Ik hoop dat er een beweging op gang komt, waarbij auteurs en uitgevers zich gezamenlijk uitspreken tegen deze ontwikkeling en verbieden dat hun boeken nog naar NBD Biblion gestuurd worden (bijvoorbeeld door een clausule in hun contract op te nemen dat zowel papieren boeken als ebooks niet meer uitgeleend mogen worden, maar alleen nog verkocht, waarbij wellicht uitzonderingen mogelijk zijn voor bijvoorbeeld universiteitsbibliotheken of de KB). En dit alles omdat de auteur of uitgeverij het risico loopt dat de AI grove fouten maakt die de reputatie van de auteur en uitgeverij kan schaden. Immers, NBD Biblion lijkt alle expertise de deur uit te doen, de teksten worden, voor zover ik begrepen heb uit het telefoongesprek, alleen nog gecorrigeerd door eigen interne medewerkers van NBD Biblion, die uiteraard de boeken niet gelezen hebben en ook geen expertise hebben van alle denkbare onderwerpen wat nonfictie betreft.

In het geval van zo’n ‘boycot’ zullen de openbare bibliotheken geen nieuwe boeken meer ontvangen, terwijl de inkomstenderving voor auteurs toch relatief gering is. Ik geef toe dat dit erg vervelend is voor mensen die niet in staat zijn om veel boeken te kopen. Auteurs zouden er zelfs voor kunnen kiezen om helemaal geen betrekkingen met bibliotheken (lezingen etc.) aan te gaan. NBD Biblion heeft namelijk het monopolie in Nederland op de informatievoorziening voor bibliotheken en dat is hier het probleem. NBD Biblion levert echter ook recensies aan firma’s als Bol punt com. Dus de AI-recensies zullen wellicht ook op die websites opduiken.

Met andere woorden: ik zie niet hoe deze ontwikkeling gestopt kan worden, tenzij uitgeverijen en auteurs zelf in actie komen en hun banden met monopolist NBD Biblion en de bibliotheken verbreken. Een andere optie is dat bibliotheken die zich niet in deze wending van NBD Biblion kunnen vinden zich via opiniestukken in de landelijke dagbladen uitdrukkelijk tegen deze ontwikkeling uitspreken. Zonder breed verzet zie ik niet in hoe het tij gekeerd kan worden.

Al die onrust en woede moet natuurlijk een pr-antwoord krijgen en daarom kondigde NBD Biblion gisteren uit het niets een webinar aan.

Omdat de nieuwe werkwijze veel vragen oproept, organiseren we een webinar waarin we deze vragen zullen beantwoorden.

Je kunt je hier inschrijven voor het webinar.

(foto via Flickr)