Verboden verbeelding

Op 8 maart doet de rechtbank uitspraak inzake de rechtszaak die het OM aanspande tegen Marthijn Uittenbogaard en twee van zijn kompanen. De drie dreigen de gevangenis in te gaan omdat ze opkomen voor hun geaardheid. Russische toestanden.

‘Pedofielen zijn kinderverkrachters.’ En iets subtieler geformuleerd: ‘Pedofielen vormen een groot gevaar voor onze kinderen.’ Deze geconstrueerde, breed gedeelde opvattingen zijn verworden tot dogma’s waaraan niet mag worden getornd. Nuance en tegenspraak worden getaboeïseerd, kunnen zelfs verstrekkende gevolgen hebben. En zowel de wetgevende, de uitvoerende als de wetgevende macht doet daar gretig aan mee.

Toen het OM in 2012 besloot om Vereniging Martijn te vervolgen, met als doel haar te verbieden, kon dat op veel instemming rekenen van minister van Justitie Ivo Opstelten en de fractievoorzitters van vrijwel alle partijen in de Tweede Kamer. Opstelten sprak tijdens een debat de hoop uit dat de rechtbank tot een verbod zou komen. CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt had het in zijn tweets regelmatig over ‘de slachtoffers van Martijn’, terwijl er na tien jaar onderzoek door politie en OM helemaal geen strafbare feiten waren geconstateerd.

Het gedachtegoed moest evenwel worden bestreden, daarover waren de machten het destijds eens, pedofilie hoort niet in onze samenleving thuis. Het civiele recht kon uitkomst bieden. En dat deed het: de rechtbank in Assen gaf het OM gelijk, het gerechtshof in Leeuwarden vernietigde een jaar later het vonnis, maar het OM ging met succes in cassatie bij de Hoge Raad. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens wenste zich vervolgens niet aan de zaak te branden, de door advocaat Gerard Spong ingediende klacht werd als niet-ontvankelijk verklaard.

We zijn nu tien jaar verder, en opnieuw wordt de vrijheid van meningsuiting recht tegenover het recht van het kind geplaatst. Alsof die twee niet samen kunnen gaan. Voormalig Martijn-voorzitter Marthijn Uittenbogaard en twee kompanen worden door het OM aangeklaagd voor ‘het voortzetten van’ de verboden vereniging. De eis: een jaar gevangenisstraf.

Als bewijslast voert het OM in het strafdossier aan dat de drie het gedachtegoed van de verboden vereniging uitdragen: ze blijven streven naar wettelijke en maatschappelijke acceptatie van relaties tussen minder- en meerderjarigen, ze blijven seksueel contact tussen kinderen en volwassenen ‘verheerlijken’ – in woord, niet in daad, maar dat lijkt niet te tellen.

Dit doen ze volgens het OM onder meer door uitingen op de sociale media en door het bijhouden van enkele sites. Voor de goede orde: op www.brongersma.info en www.seksencyclopedie.nl verzamelt Uittenbogaard al sinds jaar en dag allerhande informatie over pedofilie en de maatschappelijke en wetenschappelijke discussies daarover. Een lexicon met een confessioneel tintje.

Net als Vereniging Martijn heeft Marthijn Uittenbogaard nooit een strafbaar feit gepleegd. (Dat geldt voor zover ik weet ook voor zijn twee kompanen.) Ik heb Marthijn het afgelopen decennium leren kennen als een maatschappelijk betrokken man die niet alleen opkomt voor zijn geaardheid, maar ook voor die van anderen. Een zachtaardige man die zijn nek durft uit te steken voor de vrijheid van meningsuiting en daardoor noodgedwongen in compleet isolement leeft. Er zijn de nodige aanslagen op hem gepleegd, want hij is door de publieke opinie vogelvrij verklaard. Bescherming kan híj evenwel vergeten.

Wat me het meest verontrust in de hele zaak, is dat vrijwel iedereen genoegen lijkt te nemen met het vernietigen van een symbool. Uit onderzoek blijkt dat het overgrote deel van het kindermisbruik plaatsvindt in het gezin of de familiekring – pedofielen zijn zwaar ondervertegenwoordigd in de statistieken. Vaak gaat dat misbruik bovendien gepaard met fysiek en mentaal geweld, ik wees er ten tijde van de rechtszaak tegen Martijn al op in mijn boek Rafelranden van de moraal (2013). De drie machten hebben de mond vol over de veiligheid van kinderen – het kind móét worden beschermd – maar op de jeugdzorg is de afgelopen tien jaar alleen maar bezuinigd… (Mijn vrouw werkt ruim twintig jaar in de jeugdzorg, dus ik ken de gevolgen.)

Tot slot, een laatste verzuchting. Conversietherapie wordt niet langer getolereerd; homogenezing moet volgens de meerderheid van de Tweede Kamer strafbaar worden gesteld. Maar hoe zit dat bij pedofilie? De nodige mensen met pedofiele gevoelens krijgen, al dan niet verplicht, hormoonbehandelingen en aversietherapie.

Zowel het COC als de LHBTI-gemeenschap blijft hierover zwijgen. Pedofilie is een geaardheid waar zij überhaupt hun handen niet aan durven branden. Daarmee bevestigen ze de breed gedeelde opvattingen, de dogma’s, en versterken ze de taboeïsering van nuance en tegenspraak.

A.H.J. Dautzenberg

A.H.J. Dautzenberg is schrijver. In 2011 werd hij uit protest tegen de heksenjacht op pedofielen lid van Vereniging Martijn. Dromen, fantasieën en verlangens zijn geen daden, en mogen volgens hem dan ook nooit en te nimmer strafbaar worden gesteld.