Recensie: Barbara Pym – Een tamme gazelle
Ruraal genieten
Het is alweer 35 jaar geleden dat er voor het laatst een vertaling van een roman van Barbara Pym op de markt kwam: En mijn duifje ging heen (The Sweet Dove Died). Uitgeverij Van Maaskant Haun herontdekte de Britse schrijfster en laat nu nieuwe vertalingen maken. Een tamme gazelle is de eerste roman in een reeks en als het goed is komt dit jaar ook nog Een glas vol zegeningen uit.
Denk bij Een tamme gazelle aan BBC-series die in het verleden spelen waarin de kerk nog een grote rol speelt, de standenmaatschappij nog in tact is en de ironie en het understatement nog begrepen wordt. Hoofdpersonen zijn de zussen Belinda en Harriët. Ze zijn van lieverlede oude vrijsters geworden in het dorp. Belinda had eigenlijk een oogje op de aartsdeken, maar die is getrouwd met de nogal bazige vrouw Agatha. De aartsdeken Henry, die liever lui is dan moe en het liefst lange referaten houdt over nogal belegen literatuur, kan in haar ogen nog steeds geen kwaad doen. Harriet bekommert zich het liefst over de hulppredikanten die ingezet worden in het dorp. Ze krijgt wel continu huwelijksaanzoeken van een Italiaanse man, maar die wijst ze keer op keer af. ‘Harriet was nog altijd aantrekkelijk, op een weldoorvoede, Germaanse manier.’
Van een verhaal met een kop en een staart is niet echt sprake in Een tamme gazelle, je volgt de personages een poosje in hun leven. Pym kan op microniveau de hebbelijkheden van de personages blootleggen. Dat gaat altijd met veel onderhuidse humor gepaard. Belinda adoreert de aartsdeken dus als die voorstelt om iets voor te dragen, dan is hij bij haar aan het goede adres.
Ze deed natuurlijk niets liever dan luisteren terwijl Henry Milton voordroeg, maar met Agatha buiten en alles wat er nog moest gebeuren, leek het haar toch een tikje ongepast. Bovendien was het nog ochtend en het had iets eigenaardigs om al voor de lunch aan poëzie te denken.
Wie de humor in de laatste zin niet ziet, moet het boek ongelezen laten.
Zestig bladzijden later gaat de aartsdeken weer iets voordragen voor Belinda.
Belinda wachtte af. Ze dacht niet dat ze nu nog op tijd thuis zou kunnen zijn voor de thee van vier uur. Ze kon moeilijk weglopen terwijl de aartsdeken op het punt stond een declamatie te geven over de sterfelijkheid van de mens.
Pym combineert vaak het hogere (literatuur, religie, de liefde) met iets banaals.
‘De bloei van zijn leven,’ herhaalde Harriet, en at de rest van haar worst op.
Het heeft iets weldadigs om in een tijd waarin de ene dystopische roman de andere opvolgt een roman te lezen waarin mensen zich druk maken de gasten die ze uitnodigen voor het diner. Een roman waarin op een luchthartige manier over de liefde en de vergeefse kansen ervan wordt geschreven. Een tamme gazelle biedt die lichtheid en blijft door de bij tijd en wijle vileine humor zeer onderhoudend. We kijken alvast uit naar de volgende vertaling.
Coen Peppelenbos
Barbara Pym – Een tamme gazelle. Vertaald uit het Engels en van een nawoord voorzien door Anda Schippers. Van Maaskant Haun, Zorgvlied. 274 blz. € 21,99.
En het mooiste is dat deze roman in de toekomst speelt. Barbara Pym voorspelt hier als jonge schrijfster wat er zal gebeuren als zij en haar zusje Hilary de middelbare leeftijd bereikt hebben. Alle personages zijn in werkelijkheid nog twintigers!
Barbara Pym wordt wel vergeleken met Jane Austen, maar zij is zachter en meer vergevingsgezind dan de laatste.