Onder de titel ‘Vrij belangrijke foto’s’ toont het Fotomuseum Den Haag vanaf 20 augustus een selectie uit het werk van de fotograaf Willem Frederik Hermans (1921-1995). Er zullen zowel door Hermans zelf afgedrukte foto’s te zien zijn als nieuwe afdrukken. Bij de tentoonstelling verschijnt een gelijknamig boek bij Uitgeverij Hannibal Books.

Schrijver Willem Frederik Hermans had een grote voorliefde voor fotografie. In 1986 exposeerde hij foto’s in het Stedelijk Museum in Amsterdam onder de titel ‘Koningin Eenoog’. In zijn literaire werk duiken titels op als ‘De blinde fotograaf’ en De donkere kamer van Damokles. In genoemd verhaal en in genoemde roman speelt fotografie een belangrijke rol, net als overigens in een novelle als Geyerstein’s Dynamiek.

Volgens het Fotomuseum Den Haag laten de foto’s zien dat Hermans technisch gezien geen topfotograaf was. Wel is zijn visie op de wereld, zoals die tot uiting komt in zijn romans, ook uit zijn fotografisch werk af te lezen.

‘In 1957, toen zijn roman De donkere kamer van Damokles niet wilde vlotten,’ aldus het Fotomuseum op zijn website,

pakte Willem Frederik Hermans de camera op. Hij ging in de leer bij fotograaf en vriend Nico Jesse (1911-1976)en sloeg fanatiek aan het fotograferen van zijn directe omgeving in Groningen: poezen in de huiskamer, het uitzicht op de Ossenmarkt, etalages, spelende kinderen en mensen op straat. Het vergroten en afdrukken deed hij zelf, in zijn donkere kamer aan huis. In de periode die volgde trok Hermans met zijn camera er verder op uit, naar steden als Amsterdam en Parijs. In de Franse hoofdstad verbleef hij meerdere keren en had hij in het bijzonder oog voor kerkhoven, urinoirs, reclamezuilen, markten en voeten van standbeelden.

Hermans heeft eind jaren vijftig zelfs een carrière als professionele fotograaf overwogen. Aan een fotovakschool ondernam Hermans pogingen om het daartoe benodigde diploma te behalen, maar slagen deed hij daarin niet. Wel liet hij zich in 1958 bij de Kamer van Koophandel inschrijven als ‘Persfotobedrijf W.F. Hermans’.

Hermans fotografeerde vooral straattaferelen. Hij was volgens de samenstellers van de tentoonstelling ‘Vrij belangrijke foto’s’, Piet Schreuders en Bram Oostveen, te verlegen om mensen te fotograferen zoals Nico Jesse en Ed van der Elsken dat deden. Zijn belangrijkste model was hijzelf.

De tentoonstelling loopt van 20 augustus 2022 tot en met 8 januari 2023. Het is een van de laatste manifestaties in het Willem Frederik Hermans-jaar waarin de honderdste geboortedag van de schrijver wordt herdacht. Op 1 september verschijnt het slotdeel van de 24-delige Volledige werken.

Foto hierboven: W.F. Hermans poseert met Leica M5, september 1981. Foto Ruprecht Hermans, collectie erven W.F. Hermans.