Stel je open voor zweefseks

Paren of de kunst van de slaapkamer van Dirk Vis is om vele redenen een atypisch boek. Het is als een roman aangeduid, maar staat ook vol met wat moet overkomen als non-fictieteksten en vele tekeningen. Ook de inhoud, in één woord zweefseks, is niet bepaald alledaags. Verder lijkt er veel aandacht besteed aan de vorm. Zo draagt elk hoofdstuk een titel van een tegengesteld paar. Daarmee is het woord paren uit de titel al meteen meerduidig. De verantwoording achterin is ook wat vreemd. Er wordt namelijk over de zogenaamde non-fictieteksten beweerd dat sommige daarvan verzonnen zijn en sommige waar en dan komt er een lijst met bronnen die meer niet dan wel aan specifieke teksten worden gekoppeld. Zo blijft de lezer zweven bij de vragen: wat is nu waar en wat niet en welke bron hoort waar bij? Dat past echter goed bij het boek, want het gaat niet echt om waarheid of werkelijkheid: het gaat om ervaren dat zweefseks mogelijk is.

Het boek begint met een bericht ‘Aan de lezer’ waarvan de laatste zinnen luiden:

De tekst switcht tussen verhaal en beschouwing, tussen fantasie en werkelijkheid, beeld en taal, nemen en geven. De switch heeft iets opwindends, kort komt vitaliteit zelf aan het woord. Lezen is sexy: je leeft je in in de ander en tegelijkertijd zie je jezelf opnieuw.

Dit is nogal pretentieus, en dat die switch iets opwindends heeft, wil ik als lezer zelf wel even uitmaken. Met andere woorden: dit voorwoord stoorde nogal.

Dan maken we kennis met Bird, Steven en de ik-figuur. Bird is een zangeres, heeft een relatie met Steven, een kunstenaar. De ik-figuur is een vriend van Steven die bij het stel op bezoek is. Hij betrapt het stel terwijl ze zweefseks hebben, en dat is de katalysator van het verhaal: de ik-figuur gaat in allerhande bibliotheken op zoek naar informatie over zweefseks. Langzaamaan verdwijnt Steven uit beeld en krijgt de ik-figuur een seksuele omgang met Bird en dan werkt de roman toe naar het noodzakelijke einde.

Het knappe is dat je je als lezer niet stoort aan de zogenaamde non-fictieteksten, want vaak voegen die wat toe aan het verhaal. Het doet een beetje denken aan Op de rok van het universum van Tonnus Oosterhoff, al was Oosterhoff extremer in zijn experiment. Ook krijg je ondanks alle vreemde vormen wel sympathie voor de drie personages, leer je ze echt kennen. Vreemde inhoud wordt vaak geloofwaardig gemaakt. Zo kopen Bird en Steven zoveel frambozen om een badkuip te vullen. Dat klinkt erg vreemd, maar hoe ze het bad weer schoon moeten maken klinkt realistisch. Later staat in een non-fictiefragment dat in New York enorme hoeveelheden fruit weg worden gegooid die rijp genoeg zijn om te eten, maar te rijp om nog te verkopen, en dat het fruit in grote kwantiteiten kan worden gekocht. Het boek als geheel wil de lezer prikkelen met de gedachte dat zweefseks mogelijk is.

Om tot een prettige leeservaring te komen is het denk ik verstandig om je helemaal open te stellen, alles voor zoet koek te slikken, te geloven en je mee te laten voeren. Dan heeft dit boek de potentie om uit te groeien tot een cultboek.

Erik-Jan Hummel

Dirk Vis – Paren of de kunst van de slaapkamer. Atlas Contact, Amsterdam. 320 blz. € 22,99.