Recensie: Jens Liljestrand – Zelfs als alles eindigt
Het komt knarsend tot stilstand
In Zelfs als alles eindigt, de tweede roman van de Zweedse Jens Liljestrand, lijkt het einde der tijden nabij, maar dat dringt ondanks de overduidelijke signalen niet echt tot iedereen door. Diersoorten sterven uit, ijskappen smelten en watertekorten en heftige bosbranden bedreigen mens en dier. In de zomer nadat de pandemie achter de rug is woeden heftige bosbranden in Zweden.
Didrik von der Esch en zijn gezin – vrouw Carola en de kinderen Vilja, Zack en baby Becka – moeten vanwege het vuur en de rook hun vakantiewoning in de bossen ontvluchten – klimaatvluchtelingen in eigen land. En zo worden ze ook behandeld door de Zweedse autoriteiten, die op niets voorbereid zijn. Ze worden van elkaar gescheiden en de panikerende Didrik weet met Becka weg te komen naar Stockholm. Hij vlucht naar zijn ex-minnares Melissa, naar wie het perspectief dan verschuift. Influencer Melissa op haar beurt stuit in Stockholm op plunderingen en brandstichtingen door klimaatactivisten; Stockholm is in chaos en dan valt de stroom ook nog uit.
Melissa verblijft tijdelijk in het luxe-appartement van tennislegende Anders Hell, maar diens 19-jarige zoon Andre wil er eigenlijk in. Andermaal verschuift het vertellersperspectief, nu naar Andre, die aanvankelijk met zijn van hem vervreemde vader een jaarlijkse zeiltocht maakt langs de Zweedse scherenkust. Andre haat zijn poenerige vader. En ook zij stuiten op chaos: brandstichtingen, brandstoftekorten en de afwezigheid van de overheid. Alles en iedereen stevent op de ondergang af.
Voor het laatst geeft Liljestrand het perspectief in handen van de 14-jarige Vilja, die zich in het vluchtelingenkamp manifesteert als een doortastende bikkel.
Zelfs als alles eindigt bestrijkt een apocalyptische week, van maandag 25 augustus tot en met zondag 31 augustus (met een epiloog op 1 september), biedt overtuigende karakters, een meeslepend narratief en een uiterst actuele thematiek. Een voortreffelijke en tegelijk verontrustende roman.
Wiebren Rijkeboer
Jens Liljestrand – Zelfs als alles eindigt. Vertaald door Eline Jongsma. Uitgeverij Atlas Contact, Amsterdam. 491 blz. € 24,99.