De nieuwe schoenen van de duizendpoot

De liefste wens van de olifant is om een pirouette in de top van een boom te maken, maar juist op dat bijna te behalen geluksmoment valt hij altijd op de grond. De uit de boom vallende olifant is een terugkerend humoristisch element in De liefste wens van Toon Tellegen. In het boek komt het hele dierenrijk van de schrijver weer langs, op alfabetische volgorde van het aardvarken tot aan de zwaan, om ieder afzonderlijk de liefste wens te formuleren in verhaaltjes van twee tot vier bladzijden. De eekhoorn is natuurlijk weer druk in de weer met het inschenken van thee.

Zo wil de kakkerlak weleens meedoen aan een wedstrijd voor het mooiste dier die hij zou winnen, nog net voor de bedwants en de oorwurm (de pissebed en de schurftmijt hebben twee eervolle vermeldingen). Zo heeft elk dier wel een liefste wens, al zijn ze soms fysiek onhaalbaar, zoals de inktvis die graag bezoek zou willen hebben, maar de inkt van zijn uitnodigingen wordt telkens door de zee uitgewist. Andere wensen zijn wat te veelomvattend: de mossel wenst dat ‘er één keer iets gebeurt wat nog nooit is gebeurd, iets wat niet kan gebeuren en toch gebeurt.’

Tellegen stipt in enkele verhalen wat grotere thema’s aan, zoals de zwaarmoedigheid van de zwaan en de somberte van de woelmuis, maar de verhalen behouden een lichte toon. Na verloop van tijd treedt er wel een bepaalde sleur op, omdat je de trucjes van de schrijver gaat herkennen. Zo houdt hij nogal van opsommingen, zoals bij de duizendpoot die nieuwe schoenen krijgt: ‘smaragdgroene, scharlakenrode en hemelsblauwe schoenen met zilveren gespen en fluwelen veters, sommige zonder hakken, en sommige met hakken zo dun als dennennaalden.’ Zo wil de gloeiworm dat er ook andere dieren gaan gloeien, zoals de ‘gloeileeuw, de gloeitor, de gloeimol, de gloeimier’ en zo volgen er nog twaalf soorten.

Ook de eindes van de verhalen lijken nogal op elkaar. Zo eindigen veel verhalen met een dier dat in slaap valt. In ieder geval wordt het verhaal rond gemaakt met af en toe een nogal moralistische conclusie: ‘Ik moet tevreden zijn met hoe het is, dacht hij, en geen wensen koesteren.’ Of op de grens van het cliché: ‘Hij sloot zijn ogen en in zijn dromen ging zijn liefste wens in vervulling.’ Het is aan te raden om niet te veel verhalen achter elkaar te lezen, want je raakt nogal snel verzadigd.

Coen Peppelenbos

Toon Tellegen – De liefste wens. Querido, Amsterdam. 150 blz. € 17,99.

Deze recensie verscheen eerder in de Leeuwarder Courant en het Dagblad van het Noorden op 20 augustus 2022.

Lees ook de recensie van Dietske Geerlings over dit boek.