De knarren blijven kras, ook als alles soms wel heel snel gaat

De krasse knarren hebben de wind mee. Hun populariteit, die alweer een paar jaar aan de gang is, danken ze met name aan de actualiteit van hun verhalen. Was het aanvankelijk een verademing om eens een strip te lezen rond oude mannetjes, die brommend en klagend hun activistische oude dag vullen, na lezing van het zevende deel in de reeks, is het toch vooral het actuele onderwerp dat aanspreekt. In Zo heet als de planeet (beetje vreemde titel, het gaat niet over de opwarming van de aarde, of zoiets) worden weer de hete hangijzers van tegenwoordig aangestipt: een fabriek voor antidepressiva in het dorp van de knarren, aandeelhouders, algoritmes, macht en geld, immigranten die het werk doen dat de lokale bevolking niet blieft, et cetera.

Lupano heeft weer een kunstige vondst uitgedokterd om de gestaalde maatschappijkritiek van de mannetjes vorm te geven. In Frankrijk is de stripreeks een laaiend succes; intussen zijn er al twee films rond de krasse knarren verschenen en verkopen de albums nog altijd prima. Hoe het ervoor staat op de Nederlandse markt is als gebruikelijke in nevelen gehuld: we weten niks van verkoopcijfers (iets waar de knarren absoluut tegen tekeer zouden gaan). Feit is namelijk dat de verhalen wel echt Frans zijn. Tijdens het lezen merk je dat de vertaler grote moeite heeft om de insidergrapjes om te zetten naar een Nederlands equivalent. Ook de verwijzing naar Franse politie-eenheden, in allerlei maten en vormen, heeft iets onhandigs: wat weten wij van de GIGN en de PSIG?

De kracht van de reeks is dat de lezer meevoelt met de gewone mensen. In dit verhaal brandt een boerderij af. Als het getroffen oudje bezoek krijgt van stadse verzekeringsmensen die met een klembord in de aanslag vragen naar aankoopbonnetjes van brandalarmen, dan voelt iedereen de bui al hangen. De menselijkheid lijkt voorgoed verdwenen uit het corporate gedreven leven. De wereld die er nog toe doet is die van de aandeelhouders, van het grote geld – dat verdiend wordt zonder er iets voor te hoeven doen. De gewone mensjes kunnen zich alleen nog beklagen bij een glaasje pastis.

Krasse knarren is alleen al daarom een verademing: tussen de stapels vlakke entertainmentstrips met piloten, detectives, cowboys en spionnen is een actuele strip over urgente actualiteit iets om te koesteren. Dat het verhaal af en toe een beetje rammelt, soms iets te grote sprongen maakt en in het geval van Zo heet als de planeet wel erg gemakkelijk wordt ‘opgelost’, is dan van minder belang. Het is fijn om bevestigd te worden in het idee dat sommige wereldlijke zaken anders moeten en anders kunnen. In dat opzicht is de stem van de oude, activistische generatie heel welkom.

Daarnaast is het moeilijk klagen over de tekenkwaliteiten van Paul Cauuet, die het dorpsvolk perfect in de vingers heeft. Iedereen is echt, niemand loopt erbij als een popje. Uiterlijk vertoon doet er niet toe, een gekweld gemoed des te meer. Het vrolijke van de serie zit ‘m in de optocht van de gewone mens, die af en toe uit zijn rol springt en grote daden verricht. Of beter gezegd: over grote daden bakkelijt. Want er gebeurt wel van alles, maar dat kun je ook van de wereld om hen heen zeggen: het heeft op een of andere manier altijd zover kunnen komen. Daar helpt geen gebalde, bejaarde vuist tegen.

Stefan Nieuwenhuis

Paul Cauuet & Wilfrid Lupano – Krasse Knarren 7: Zo heet als de planeet. Dargaud. 56 blz. hardcover. € 15,99.