Recensie: Deepti Kapoor – Tijd van zonde
Grote India-roman
Tijd van zonde is niet Deepti Kapoors eerste roman, maar zou wel haar doorbraakroman kunnen zijn. Het lijvige, caleidoscopische boek laat in al zijn uitbundigheid niet na indruk te maken op de lezer. En dat heeft mede te maken met de razendsnelle schrijfstijl van Kapoor. Tijd van zonde is een grote, grote India-roman, een roman waarin Kapoor probeert uit te leggen wat het moderne India ís. Een land in opkomst, een derdewereldland, een corrupt land – een allesomvattend, niet te begrijpen land. Vat dat maar eens in een roman.
In grote lijnen is Tijd van zonde een soort van drieluik, dat door alle lagen van de Indiase bevolking heen gaat. En dat begint met de armetierige voetsoldaat Ajay (zonder achternaam), die in de akelige beginscène van de roman in een Mercedes wordt aangetroffen die vijf op straat slapende daklozen aan gort heeft gereden. Ajay wordt veroordeeld voor moord en gaat linea recta de gevangenis in. Dan neemt Kapoor de lezer mee naar hoe het zover heeft kunnen komen. Ajay is een arme sloeber uit de deelstaat Utter Pradesh, wiens vader is doodgeslagen om niets en die vervolgens als slaaf wordt verkocht door zijn moeder. Handig als hij is werkt hij zich op, om uiteindelijk in New Delhi terecht te komen als bediende van Sunny Wadia, playboy en telg van een corrupte en criminele familie. Ajay wordt Sunny’s persoonlijke bediende, chauffeur en tevens beveiliger, getraind in vechttechnieken en bewapend. Hij faciliteert slemppartijen en bezoek aan bordelen en bezoek van prostituées. Maar dan krijgt Sunny kennis aan een jonge vrouw van wie Ajay vindt dat zij totaal niet past in het hedonistische en criminele wereldje van zijn baas.
Die vrouw, Neda Kapur, is uit ander hout gesneden. Journaliste en hoog opgeleid, vertegenwoordigt zij een andere wereld dan die van Ajay. Tegelijkertijd worstelt zij ermee met zich enerzijds aangetrokken te voelen tot Sunny en anderzijds zijn corrupte leventje te verafschuwen. Vanuit Neda’s perspectief, uitzoomend naar het grotere geheel, krijgt de wrede Indiase kosmos diepere betekenis. Temeer daar een vrouw uit de culturele elite als Neda toch ook maar een pop aan een touwtje blijkt. Als ze zwanger is van Sunny stuurt diens vader Neda met een volle bankrekening naar Engeland om in Londen een verplichte abortus te ondergaan. Het is bedoeld om Sunny een lesje te leren en hem terug onder het bewind van zijn vader te plaatsen. Sunny, zo leert ons dit deel van het drieluik, wil de macht en het geld van zijn familie aanwenden om mooie bouwprojecten te realiseren aan de oevers van de Yamuna-rivier. Zijn vader dwingt hem onder dreiging van geweld zowel hier afstand van te doen als van zijn ongeboren kind. Dit levert spannende scenes op, aangedreven door Kappoors hardboiled-schrijfstel, zoals dat culmineert in Sunny’s decadente huwelijksfeest – feest van een gedwongen huwelijk.
Tijd van zonde toont op meeslepende wijze de decadente tijd waarin we leven. Vanwege de thriller-elementen en de kordate stijl leest de roman als een trein. Daarbij verliest Kapoor haar ambitie niet uit het oog: een samenleving zoals de Indiase neer te zetten als een waar moreel verval, walgelijke rijkdom en kansloze armoede hard op elkaar botsen. Een giftige cocktail ja, in deze tijd van zonde.
Wiebren Rijkeboer
Deepti Kapoor – Tijd van zonde. Vertaald door Marlies Weyergang en Arwin van der Zwan. Prometheus, Amsterdam. 542 blz. € 25,99.
Als ik een nieuwe roman ter hand neem, zoek ik vaak eerst of jullie er een recensie over hebben geschreven. Dat is meestal het geval omdat jullie heel breed boeken bespreken. Veel dank daarvoor.