Een pak mortierbommen naast de open haard

In Neem nooit een beste vriend van Erna Sassen is het woord opnieuw aan Joshua, de hoofpersoon uit Sassens vorige roman Zonder titel. Daarin lazen we hoe Joshua met veel moeite zijn draai weet te vinden in zijn nieuwe klas, terwijl hij de gedwongen terugkeer van zijn beste vriendin naar Irak probeert te verwerken. Dit nieuwe boek van Sassen is weliswaar een vervolg, maar is ook prima zelfstandig te lezen.

Joshua is bevriend met Dylan en Sergio, klasgenoten op het VMBO. Joshua is heel kunstzinnig en kan prachtig tekenen. ‘Rembrandt’ wordt hij dan ook genoemd door zijn vrienden. Dylan en Sergio zijn een heel ander slag jongens: brutaal, intimiderend en echte vechtersbazen. Maar achter de stoere façades van deze beide tieners gaan heel andere jongens schuil. Sergio houdt net als Joshua van kunst, en Dylan blijkt zijn agressieprobleem te wijten te hebben aan een ernstige gebeurtenis in zijn familie. En dan is er ook nog Lindsey, die alle jongens gek maakt, maar die moet huilen om ‘hoe ze naar haar kijken’. Lindsey en Joshua zijn gek op elkaar, maar Joshua vindt die verliefdheid maar ingewikkeld. Want hoe ga je bijvoorbeeld van zoenen verder naar seks?

Na anderhalve week zoenen voel ik me net een voordeelpak illegale mortierbommen naast de open haard.

Wat Erna Sassen verschrikkelijk goed kan is in het hoofd van jongeren kruipen en daar geloofwaardig over schrijven. De vertelstem van Joshua is zo authentiek dat je haast niet kunt geloven dat dit niet is geschreven door een tiener. Het taalgebruik, de verwijzingen, de humor, de snelheid. Het is ongelooflijk knap hoe levensecht Sassen de belevingswereld van Joshua en zijn vrienden weet weer te geven. Tegelijkertijd weet de schrijfster een gelaagd verhaal te vertellen over zaken als seks, seksuele oriëntatie, gender en mentale gezondheid. Zonder dit alles te zwaar te maken.

De tekeningen van Martijn van der Linden zijn veel meer dan alleen maar illustraties bij het verhaal. Van der Linden leende zijn tekenhand uit aan Joshua. Het zijn zíj́n tekeningen die overal in het boek opduiken, en die op zichzelf ook weer een verhaal vertellen. Het is mooi om te zien hoe Joshua’s liefde voor Lindsey zich steeds meer aftekent in de portretten die Joshua (en daarmee Van der Linden) van haar maakt. Erg sterk zijn ook de vele verwijzingen naar beroemde kunstwerken in de tekeningen.

Erna Sassen schrijft young adult-literatuur van de allerbeste soort. Dat wordt met dit boek weer eens bevestigd. Hopelijk is ze nog niet klaar met het verhaal van Joshua.

Jos Noorman

Erna Sassen – Neem nooit een beste vriend. Leopold, Amsterdam. 256 blz. € 17,99.