Leven in de hel

Abir Nasr overleeft met zijn broertje Ismael een inval van het Israëlische leger dat op zoek is naar sjeik Mohsin, wapenhandelaar en leider van een verboden organisatie. Jacob is dienstweigeraar maar wordt wel meegenomen op de missie. Hij staat buiten om te voorkomen dat er iemand ontsnapt. Als Abir zijn dode zusje en zwaargewonde moeder ziet, pakt hij een steen, kijkt Jacob aan en roept:

 ‘Ik zal je vinden! Ik maak jullie allemaal dood en jullie zullen boeten voor wat jullie hebben gedaan…!’ De wanhoop van het kind Abir raakt Jacob diep. Hij vraagt zich af of het nodig was mensen te doden die niets misdaan hebben.

Abir en Ismael worden opgenomen in het gezin van hun fundamentalistische oom Jamal in Parijs. Abir heeft een moeizame schooltijd waarin hij niet bij zijn Franse leeftijdsgenoten past. Daardoor is Abir uiteindelijk vatbaar voor de druk van zijn oom Jamal en sheik Mohsin om te leven voor de strijd tegen de ongelovigen. 

Jacob woonde als kind in Libanon, maar ging ook in Parijs naar de middelbare school waar hij net als Abir een buitenstaander bleef. Na zijn emigratie naar Israel probeert hij zich een jood te voelen. Hun paden kruisen elkaar weer als Nabir dodelijke aanslagen pleegt en Jacob hem dat als medewerker bij de geheime dienst probeert te beletten.

Jammer is dat je niet meekrijgt hoe Abir de aanslagen voor zichzelf verantwoordt. Abir lijkt een gehersenspoelde, slechte man, maar hoe hij zo geworden is na zijn middelbare schooltijd, waarin hij een vriendelijk kind was, dat krijgen we niet te horen. Hierdoor kun je je minder goed in hem inleven. De woorden die Abir uitroept ‘Je gaat met me mee naar de hel,’ geven aan dat hij er zelf van overtuigd is dat het slecht is wat hij doet, toch is er geen moment dat je als lezer die indruk krijgt.  

De bedoeling van Navarro is vast om ons te laten nadenken over onze ingewikkelde wereld waarin mensen met totaal verschillende waarden en normen met elkaar samenleven. Al deze mensen lijken meer op elkaar en hebben vaker dezelfde gevoelens dan je op het eerste gezicht zou verwachten. Dat maakt het verhaal op zich erg interessant, maar helaas wordt het ongeloofwaardig door het stereotype personage van Abir.

Lidewei Houtman

Julia Navarro- Vanuit het niets. Vertaald uit het Spaans door Marjan Meijer. Wereldbibliotheek, Amsterdam. 384 blz. € 24,99.