Op stap met de schoonfamilie

Het gaat niet echt goed aflopen met zijn relatie na de wandelvakantie. Thomas Heerma van Voss maakt in Omwegen, in de succesvolle reeks wandelboeken die uitgeverij Van Oorschot uitgeeft, in de eerste zin meteen duidelijk dat het mis zal gaan. ‘Vlak voor mijn vriendin besloot dat ze niet langer mijn vriendin was, ging ik met haar familie een week wandelen in de Ardennen.’ Die familie bestaat uit een schoonmoeder, een schoonvader, een schoonzus, een schoonbroer en de vriendin. Het type familie dat van avontuurlijke doe-vakanties houdt en dan vooral wandelen, het liefst op ongebaande paden. Een familie die precies het tegenovergestelde is van de familie Heerma van Voss:

Vroeger, in de jaren dat ik nog met mijn ouders en broer op reis ging, werd er tijdens vakanties vooral stilgezeten. (…) Terrassen waren onze ankers, het bewegen daaromheen voelde als noodzakelijk intermezzo.

Tegen alle verwachtingen in geniet Thomas wel van de wandelingen, die enigszins zijn aangepast – dat wil zeggen ingekort – ten behoeve van hem. Tegelijk wordt ook wel duidelijk dat hij een buitenstaander blijft, iemand die buiten de dynamiek van het gezin valt. Zo weet de schoonmoeder alles van de flora en fauna, kan de schoonvader allerlei weetje debiteren (‘Wist je dat de croissant niet Frans maar Turks is?’) en valt de schoonbroer, als hij niet op zijn gitaar speelt, op door andere zaken.

Mijn schoonbroer die in zijn fladderige overhemd – andere kleren had hij voor de hele trip niet bij zich – midden in een bos opeens tien, twintig, dertig push-ups deed, terwijl wij ernaast stukken kaas zaten te eten.

Thomas doet zijn best, maar er wordt ook voor hem gedacht. Zo mag hij een dagje rusten terwijl de rest op de fiets eropuit trekt. Aardig bedoeld, maar ook een bevestiging dat hij er niet echt bij hoort. De vakantie eindigt met een woede-uitbarsting van de schoonmoeder en ook bij de therapeutische sessie die daarop volgt, heeft Thomas geen enkele rol. Hij zal nooit bij deze familie gaan horen, dat is wel duidelijk.

Zonder dat het er dik bovenop ligt is Omwegen een tragikomisch boek. Omdat in de eerste zin al weggegeven is dat de vakantie uiteindelijk geen succes wordt, overheerst een afstandelijke ironie tot de gebeurtenissen die plaatsvinden in deze week. Die humor zit niet alleen in de beschreven situaties, maar vooral in de manier waarop de communicatie tussen de gezinsleden en Thomas verloopt. Daarbij formuleert Heerma van Voss zijn zinnen met een onderkoelde humor, zie de citaten hierboven, dat je met een glimlach deze wandelvakantie tot je neemt.

Coen Peppelenbos

Thomas Heerma van Voss – Omwegen. Van Oorschot, Amsterdam. 70 blz. € 13,50.