Uitputtingsslag in slapstickvorm had wel een onsje minder gemogen

Marathons zijn ineens een populair onderwerp bij stripmakers. Begin dit jaar verscheen de zeer geslaagde en grafisch uitmuntende graphic novel Marathon van Nicholas Debon, over de Olympische marathon van 1928 in Amsterdam. Onlangs lag de kluchtstrip De marathon van de eeuw in de stripwinkel, een geestige bewerking van de Spaanse stripmaker José Luis Munuera, in samenwerking met Franse scenarist Kid Toussaint. Hoewel beide boeken een Olympische marathon als vertrekpunt namen, is de uitwerking volkomen anders.

Waar Debon zijn grafische tour de force ophing aan de heroïek van de lopers en de omgeving prachtig in beeld bracht, waarbij hij vooral vertelde door veel te laten zien, gooiden Munuera en Toussaint het over een andere boeg. Zij kozen voor een stripbewerking van de kluchtigste Olympische marathon die ooit werd gelopen: die van Saint Louis uit 1904. Je gelooft je ogen niet als je erover leest. De marathon was zo slecht georganiseerd dat het een wonder was dat er geen doden zijn gevallen. Om te beginnen was het snikheet, zeker 32 graden. Het parcours was droog, stoffig en er was op het hele traject maar één waterpost, nota bene een vieze put. Omdat de atleten achter auto’s aan renden (goede bewegwijzering was er niet) liepen ze de hele wedstrijd in opstuivend stof, wat een aanslag was op de longen. Van de 32 gestarte lopers, finishten er uiteindelijk veertien, met een bijzondere winnaar. En zelfs daar zat een luchtje aan.

De grafische uitwerking pakt hilarisch uit. Laat het maar aan Munuera over om jolige figuren op te voeren. Kijk alleen al naar de omslagillustratie en je weet al waar dit heen gaat – behalve de finish. De optocht van curieuze flapdrollen en gemankeerde atleten is geestig en zet lekker de toon. Zo hoort slapstick te zijn: alles dient zich bij wijze van spreken aan op het moment dat je de koppen ziet. Een grappige noviteit is dat alle hoofdrolspelers in de eerste paar pagina’s worden geïntroduceerd, als ware het kandidaten in een spelshow. We zien ze in hun dagelijkse leven, leren ze kennen en kunnen zo alvast een favoriet kiezen. Toch zijn sommige verhalen wel heel erg gezocht, met name van de twee Afrikaanse lopers, die zogenaamd altijd ruzie hebben en achter elkaar aan zitten, of de Casanova die steeds op de hielen wordt gezeten door bedrogen mannen.

Als de race begint, wordt de slapstick nog wat verder opgevoerd. De lopers verdwalen, zitten achter de dames aan, snijden af en krijgen nog meer ruzie. Kan allemaal: wie de Wikipedia-pagina van deze marathon leest, valt van de ene verbazing in de andere. Veel van de gekte is in de strip terug te vinden, accuraat en van de pot gerukt tegelijk. Toch is het voor Munuera en Toussaint blijkbaar niet genoeg. Zelfs de onvoorbereide lezer voelt drommels goed aan dat dit niet allemaal zomaar verzonnen is, maar soms vliegt het verhaal uit de bocht. Alsof het niet bizar genoeg is. Exemplarisch voor de aanpak is de titelpagina waar melding wordt gemaakt van ‘a burlesque drama, strictly based on real events… except for what isn’t’. Dik hout, planken.

Juist die overdreven grappen en verhalende kwinkslagen komen het verhaal niet ten goede komen. Het had beter dicht bij de absurde werkelijkheid kunnen blijven. Laat onverlet dat De marathon van de eeuw een fijn leesuurtje oplevert. Dorstig, dat vooral.

Stefan Nieuwenhuis

José Luis Munuera & Kid Toussaint – De marathon van de eeuw. Le Lombard. 96 pagina’s hardcover. € 21,99