Column: Coen Peppelenbos – Ook een dichter of schrijver moet van ophouden weten of hoe Freek de Jonge boos wegliep
Ook een dichter of schrijver moet van ophouden weten
In een ingezonden brief in het Dagblad van het Noorden beschrijft een lezeres hoe organisator Annette Timmer het optreden van Freek de Jonge op het festival Zomerzinnen beëindigde. De lezeres is fan van de cabaretier en had graag nog meer gezien van De Jonge die al vijf minuten langer doorging dan gepland was.
Na vijf minuten was zijn verhaal nog niet klaar maar Timmer greep de microfoon en wilde hem gaan bedanken. Ik ben nog niet klaar, zei een beduusde Freek. Maar Timmer wilde daar niets van weten, waardoor Freek zich ook niet onbetuigd liet en zich niet wilde laten bedanken en van het podium verdween.
De lezeres vond dat de cabaretier alle recht had om langer op te treden: ‘laat maar uitlopen dacht ik, wie weet hoe vaak Freek nog in ons midden zal kunnen optreden’. De actie van Annette Timmer getuigt van inzicht en moed, vind ik. Freek de Jonge vormde de opening van een festival dat tot het einde van de middag duurde. Iedere deelnemer krijgt van tevoren instructies hoe lang een optreden duurt. Die kreeg ik als interviewer van Rob van Essen, die kreeg Freek de Jonge ook. Zo’n festival hangt van tijdsblokken aan elkaar, met pauzes waarin mensen iets kunnen eten of drinken, zich verplaatsen naar een andere locatie op het terrein of om een boek te laten signeren. Een festival kan zich niet veroorloven om meteen aan het begin van de dag het hele tijdschema in de war te laten brengen omdat één iemand vindt dat hij veel meer tijd nodig heeft.
Je ziet het vaker bij festivals dat schrijvers met een te groot ego denken dat zij meer dan een ander recht hebben om langer op te treden. Als medeorganisator van festivals, als deelnemer en als gewone bezoeker erger ik me altijd aan dichters en schrijvers die van geen ophouden weten. Dan zie je ze weer een bladzijde van hun bundeltje omslaan om het volgende gedicht te lezen en nooit klinken de verlossende woorden dat het volgende gedicht ook meteen het laatste gedicht is. Daarom is het moedig van Annette Timmer dat ze een grote naam als Freek de Jonge houdt aan de tijdsafspraak. De schrijvers na hem willen ook publiek, hebben ook recht op een volwaardig optreden. Op een festival ben je niet belangrijker dan de rest.
Mijn interview met Rob van Essen werd overigens tien minuten te vroeg afgebroken omdat er een mevrouw niet goed was geworden in de zaal. Ook niet leuk, maar je bent op een festival en je past je aan aan de omstandigheden. Ik ben altijd heel blij als iemand van de organisatie de tijd in de gaten houdt en een seintje geeft als het bijna tijd is. Bovendien houd ik als interviewer zelf de tijd wel in de gaten.
Wie als organisator durft in te grijpen verdient alle lof. Je weet dat je een deel van de zaal tegen je krijgt omdat het onsympathiek is om iemand te onderbreken, maar je zou willen dat er meer organisatoren het lef van Annette Timmer vertonen.
Coen Peppelenbos
Goed dat hier aandacht aan wordt gegeven. Wat wij op tv of in het theater van hem zien, is namelijk één kant van Freek de Jonge. Daar gaat namelijk een draak van een persoonlijkheid achter schuil, weet ik uit ervaring, iemand met duidelijke sterallures, heel lastig in de omgang. Het positieve beeld dat ik voorheen van hem had, heeft hij op die manier volledig aan diggelen geslagen.
Ook ik las de ingezonden brief en kon helemaal meegaan met haar beleving. Maar uw bespiegeling schudt me wakker. Inderdaad niets zo ergerlijk als een programma met inspirerende gasten wat uitloopt, ten koste van de volgende / laatsten. Hoe enthousiast het publiek tussendoor ook is en wewantmore wil.
Heel goed dat het optreden van Freek de Jonge werd beeindigd.
Deze dominante persoon overschrijdt regelmatig de grenzen van
zijn ego.
Uit Knecht, alleen: “En eens in de vijf jaar samen ergens optreden zoals een paar jaar geleden in Den Haag. Of was het Rotterdam? Die feestavond rondom het vijftigjarig bestaan van Privé-domein. Dat wij al heel snel kortgesloten werden omdat jij je naar de trein naar Arnhem moest haasten omdat Ilja Pfeijffer vóór ons onbeschaamd ruim de tijd en ruimte nam. Organiseer nooit iets met meer dan twee schrijvers, daarover waren we het toen eens. Dat levert altijd ellende op, zo niet voor de lezingbezoekers, dan toch zeker voor de schrijvers.”
volstrekt met je eens, coen, by proxy met annet timmer. ik heb bij lezingen soms achter ‘sterren’ geprogrammeerd gezeten die niet van ophouden wisten. schema in de war. publiek uitgeput. stoom uit mijn oren, maar ik moest nog en hield mijn gemak…
overigens is ook de festivalorganisatie dikwijls schuld door starstruck te programmeren.
en nog overigenser zijn festivals ondingen: ze dwingen publiek tot ‘kiezen’ kleine zaal? grote zaal? foyer? martinikerkhof? theeveld? loofgangen?
het móet, voor de subsidie en de kaartverkoop, zegt de realist. ja, maar het ís het verbreiden van namaakvrijheid.