Een toxische relatie, een nieuw begin en veel ingetogen drama

So long sad love van de Franse stripmaker Mirion Malle is het verhaal dat is gesmeed rond een geweldig kantelpunt in het leven van Cleo. Deze Cleo is stripmaker die aan het begin van haar carrière staat en met haar vriend Charles vanuit Frankrijk naar het Canadese Montréal verhuist. Charles heeft al wat meer status verworven als stripmaker en neemt Cleo op sleeptouw, al gaat dat soms weinig sympathiek. Als Cleo op een stripfestival verzeild raakt (de entourage lijkt verdacht veel op Angoulême, met het plein voor le Chat Noir) zit ze ’s avonds met een groep collega’s in een café. Daar ontmoet ze Farah – een vriendin van een vriendin die bij een uitgever werkt. Zij kent Charles van vroeger, ze zaten samen op de universiteit, in de tijd vóór Cleo. Snel ontstaat er een ongemakkelijke situatie, die heel precies en razendknap in beeld wordt gebracht.

Het wordt ronduit beladen en grimmig als Cleo later de naam Farah bij Charles laat vallen. Hij raakt buiten zinnen. Ja, ze kennen elkaar, en nee, er is niks gebeurd en verder was het vooral iets obsessiefs. Hou er maar over op, het is allang geleden. Anders dan hoe het hier klinkt, is het juist heel subtiel hoe Mirion Malle Charles zijn eigen ondergang laat inluiden. Het zet Cleo aan het twijfelen over Charles, aan zijn oprechtheid en snel ook aan hun relatie. Malle vertelt dit verhaal heel naturel: de lezer ziet, voelt en hoort alles. We zijn steeds in de buurt van Cleo, al zij belt, als zij haar zorgen met vriendinnen deelt en als er woorden zijn tussen haar en Charles.

Als zij later met Farah contact heeft, nota bene over een illustratiedeal, wordt alles op scherp gezet en is het Cleo duidelijk. En ook nu is het vooral Charles die haar zorgen niet kan wegnemen en zich als een hork blijft gedragen. Maar verdorie, ze zijn samen verhuisd, ze hebben samen de stap gezet om naar Canada te gaan: voor Cleo staat er veel meer op het spel dan een vriendje. Om alles even te laten bezinken, trekt ze tijdelijk in bij een lesbische vriendin die die hele Charles nooit heeft vertrouwd. Ook dat zet kwaad bloed bij hem.

So long sad love gaat over liefde, maar vooral over moed. Cleo kiest voor zichzelf en zet juist in de nieuwe omgeving kansen om alles anders te doen. Verderop in het verhaal wordt dat mooi duidelijk als ze besluit ook haar duffe haardracht overboord te gooien; het moet anders, ze is niet degene op wie ze lijkt. Haar haar zit haar nieuwe identiteit in de weg. Het is een prachtig uitgewerkt beeld dat beklijft.

Mirion Malle heeft een gedienstige tekenstijl. Het is niet overdadig of grafisch uitdagend, toch sluit het goed aan op wat ze te vertellen heeft – en daar zit haar kracht. Het verhaal is wezenlijk, levensecht en even grappig als ernstig: de personages zijn mensen van vlees en bloed. Ze praten niet om de lezer door het verhaal te trekken, maar kletsen gerust een tijdje gezellig voordat er iets belangrijks wordt gezegd. De lezer zit erbij, op de bank, aan tafel en in de achtertuin bij het vuur. Het is oprecht, er is geen haast.

Wat het meest bij blijft, is de avond waarop Cleo wordt uitgenodigd door de serveerster van het koffietentje waar ze overdag zit te tekenen. Het is een gezellig feestje en voelt alsof we er bij zijn, omdat Malle uitgebreid de tijd neemt. Zo leert Cleo én de lezer iedereen kennen. En zoals Cleo het ervaart, zo vergaat het ook de lezer: langzaam neemt het vertrouwen toe en zien we dat Cleo zichzelf een plaats gunt in de groep, en daarmee in het grotere geheel. We hoeven ons geen zorgen te maken; ook in Montréal, ver van alles, vindt Cleo haar weg. Daarmee is So long sad love een graphic novel die indruk maakt én een beetje gelukkiger.

Stefan Nieuwenhuis

Mirion Malle – So long sad love. Drawn & Quarterly. 212 blz. $ 24,95.