En vaaier aaierbalen

Na Elske: Nait zoezen, deurbroezen!, De Rechter: Is wies mit zien waark, Sigmund: Is dit nou dij shocktherapie?, S1ngle: Laank leve Martini toren was het tijd om Dirkjan in het Gronings te vertalen. Dirkjan is de krantenstrip waar ik altijd het hardst om moet lachen, vanwege de grofheid, banaliteit en absurditeit. John Onnnes van de jubilerende stripwinkel Akim in Groningen is de drijvende kracht achter de vertaalde strips en hij huurt altijd dichter Jan Glas in om van het Nederlands goed lopend Gronings te maken.

Ik vermoed dat het vooral mannen zijn die erg moeten lachen om de pies- en poepgrappen, zoals die van de in de wasbak schijtende Bert hierboven. Ik kan ook erg genieten, beroepshalve denk ik, van leraar Van Druten die, al dan niet in de vermomming van Ruftman, de kinderen in zijn klas maltraiteert. Als de meeste vrouwelijke collega’s van mij op school de TikTok-filmpjes waarbij kinderen van de glijbaan vallen al niet leuk vinden, dan zullen ze deze Van Druten ook niet als het beste didactische voorbeeld zien.

Het absurde van de strip zie je bijvoorbeeld terug in een strip waarbij een dichter in een boksring voor de wedstrijd haiku’s ziet voorlezen, waarna de wedstrijd begint. Bij het derde plaatje zie dat een bokser net de tanden uit de bek slaat van zijn tegenstander. De bijbehorende tekst: ‘Goud opwaarmd deur haiku’s van Evert was publiek vot ien t begun van match al boeten zinnen’.

Als geboren Sallander ben ik het Gronings niet echt machtig, maar dankzij Jan Glas, die zijn dichterscarrière in het Gronings begon voordat hij overstapte naar het Nederlands, ken ik wel heel veel woorden en hun betekenissfeer; een ‘schiere poedie’ is toch iets anders dan een mooie vrouw. En Bert bestelt bij een cafétaria natuurlijk geen patat met kroketten, maar ‘ain grode patat saté en vaaier aaierbalen’. Ik heb de originele Nederlandse versies er niet bij gepakt, maar de kortaffe manier van praten van Groningers, waarbij de lidwoorden doorgaans verdwijnen, past wonderbaarlijk bij de droge humor van Retera. En natuurlijk komt toch ook aardbevingsellende langs in Dirkjan, Kon minder.

Ik weet uit betrouwbare bron dat de strip Dirkjan de meeste klachten oplevert bij de krant en dat valt wel te begrijpen. Niet iedereen zal een schijtende hond die slechts eenmaal per maand wordt uitgelaten even leuk vinden bij het naar binnen lepelen van de havermoutpap, maar ik zou een krant zonder Dirkjan een enorme verschraling vinden.

Coen Peppelenbos

Mark Retera – Dirkjan, Kon minder. Vertaald door Jan Glas in het Gronings. Stripwinkel Akim| uitgeverij Personalia. 96 blz. € 12,50. De strip is in ieder geval te bestellen bij Akim.

(foto Mark Retera, Dirkjan himself en Akim-eigenaar John Onnnes © Jan Glas)