Zoeken naar dat ene draadje

Willy Corsari (1897-1998) was vijfentachtig jaar oud, toen ze in 1983 Spelen met de dood publiceerde, haar achtste (en laatste) boek over  inspecteur Lund. De roman verscheen juist in een tijd dat een aantal van haar oudere boeken herdrukt werd. Daardoor stond zij opnieuw in de belangstelling. Een halfjaar na het verschijnen van Spelen met de dood was ze dan ook aanwezig op het Boekenbal. Daarna moest ze het schrijven opgeven vanwege allerlei ouderdomsklachten.

Spelen met de dood bevat veel bekende ingrediënten. Centraal staat weer een grote villa in een dorp niet ver van Amsterdam. Dit keer wordt het huis bewoond door een oudere vrouw, die nogal vergeetachtig begint te worden. Ook heeft ze veel te veel vertrouwen in een vriendelijke jongeman. Lund (die ook in dit boek geen dag ouder is geworden sedert zijn eerste avontuur uit 1934) bespreekt nog steeds al zijn zaken met zijn vrouw Puck. Zij heeft echter minder tijd voor hem omdat ze inmiddels twee kinderen hebben.

‘Het is een warboel,’ zei Lund tegen zijn vrouw. ‘Zoiets als …nou, weet je nog, toen Moemoeth,’ – Moemoeth was hun kat – met dat kluwen van je had gespeeld? Ik zei nog, toen ik je zag tobben, gooi weg, neem een ander kluwen. Puck zei: ‘Als je maar één draadje vindt, en dan, met wat geduld…’
‘Ja,’ zei Lund, ‘maar je moet eerst een draadje hébben.’

Draaiden haar eerdere boeken meestal rond thema’s als geld en jaloezie, dit keer heeft Corsari ook de handel in drugs een belangrijke rol gegeven. Naast Lund fungeren Karin Laferti en haar zoon Arjan als belangrijkste spelers in het verhaal. Laferti schrijft musicals en lijkt daarmee wel wat op Annie Schmidt. Maar ze heeft ook een succesvolle talkshow, dus Mies Bouwman zou ook als voorbeeld voor haar gefungeerd kunnen hebben. Laferti heeft het natuurlijk altijd druk en daarom heeft ze weinig tijd voor haar zoontje Arjan, die bij toeval een mysterie op het spoor komt en zich in de nesten werkt.

Het verhaal komt weer snel op gang, maar het duurt wel enige tijd voor het de lezer duidelijk wordt wat nu precies de kern van de intrige zal worden. Je hebt de moord op een jong meisje, maar ook de zelfmoord van een ouder echtpaar dat gechanteerd werd. Dan besteedt Corsari ook veel aandacht aan de aantrekkingskracht tussen Laferti en Lund en geeft ze de jonge Arjan veel ruimte. De familierelaties zijn complex, met halfbroers en stiefmoeders en natuurlijk is er ook weer een hele slimme hond. Seksuele aantrekkingskracht tussen mensen, Corsari gaat er niet aan voorbij. In een interview uit 1982 vertelde zij dat ze al een eind met het boek gevorderd was, maar nog niet wist wie de moordenaar zou worden. Deze uitspraak was natuurlijk bedoeld om de lezer een rad voor ogen te draaien, want het boek zit vanaf het begin ijzersterk in elkaar. De moordenaar duikt vroeg in het verhaal een keer op, maar zoals dat hoort heeft de lezer dan niets in de gaten. Lund ontdekt de waarheid pas laat en heeft dan ook nog weer hulp nodig om de dader te vangen.

Ook deze laatste Lund-roman is levendig, geestig en onderhoudend. Van een gebrek aan inspiratie of gemakzucht heeft Corsari ook nu geen last. De karakterisering van de figuren en het blootleggen van hun geheimen is nog altijd heel scherp. Hoewel de omstandigheden verre van vrolijk zijn, houdt Corsari altijd een lichte, soms ironische toon.

De 15de mei zat Lund met zijn collega Brax, van de afdeling Narcotica, te praten. Brax was bij hem binnengelopen, juist toen hij zich had voorgenomen op tijd thuis te zijn, omdat zijn moeder op bezoek zou komen. Brax was vol van de zaak Silver, maar op een andere wijze dan Lund. Brax had geen andere belangstelling dan narcotica. Lund had wel eens gedacht, hij is eigenlijk op zijn manier ook verslaafd. […] Hij was zo vol haat tegen iedereen die met drugs te maken had, dat hij inbrekers onbelangrijk vond en naar Lund vermoedde, ook gewone moordenaars.

In Groot-Brittannië wordt het genre van de puzzel-detective nog altijd hogelijk gewaardeerd. Indien Corsari haar Lund-boeken in het Engels had gepubliceerd, dan waren ze zeker opgenomen in de  prestigieuze British Library Crime Classics.

Doeke Sijens

Willy Corsari – Spelen met de dood. Veen, (2de druk 1984), Amsterdam. 184 blz. De roman is alleen nog antiquarisch te koop.

(foto: Willy Corsari door Jacob Merkelbach, publiek domein)