Bagatellen

Schrijver en archeoloog Laura van der Haar behoort volgens De Volkskrant tot de drie grote literaire talenten van 2018. Haar beklemmende debuutroman Het Wolfgetal mocht vele lovende recensies ontvangen. Ook stond het op de longlist van de ANV Debutantenprijs. En nu is er al een nieuw boek: Loslopen. Volgens de tekst op het persbericht van haar uitgeverij Podium zou het haar nieuwe roman zijn, maar die naam past totaal niet bij de bundeling persoonlijke belevenissen.

In Loslopen neemt Van der Haar ons mee op haar dagelijkse wandelingen met haar hond Takkie, ‘5 kilo geluk’. Een vrolijk hondje dat vier keer per dag uitgelaten moet worden.

Als liefde meetbaar is in koosnaampjes, dan is er niets waar ik meer van hou dan van Takkie. Takkies eerste naam was Nasi, waar ze ook direct naar luisterde vanwege de klankrijm, maar sinds ik erachter ben dat ze naar alles luistert, zolang het maar met een blij timbre gebracht wordt, heet Nasi ook draaikolk en Speknek en Nono en Moembassa.

In de korte hoofdstukken die volgen passeren nog vele namen de revue, namen die passen bij de beschreven gebeurtenis. Dankzij Takkie leert haar baasje ontspannen, in het nu leven, beter slapen:

Tien procent van de Nederlanders heeft ernstige slaapproblemen. Ik ben er een van. Er zijn slechte inslapers en slechte doorslapers, plafondstaanders door een trauma of door stress, door rusteloze benen of apneu of snurkende partners. Ik heb mijn hoofd. Waarmee ik mezelf helemaal gek heb gedacht.

Van der Haar vertelt welke methoden ze al heeft aangewend, maar niets hielp écht of voor langere tijd. Alleen het samenleven met Takkie zorgt voor meer rust in het hoofd van de sensitieve, rusteloze, controlfreakerige schrijfster. Van der Haar draagt haar hink-stap-spronggedachten over op de lezer, als een onafgebroken gedachtestroom:

ZIT ER EEN SPIN OP MIJN HOOFD?!?!? riep ik door het HERAS-hekwerk heen en ik zag dat een van de stratenmakers eigenlijk een flauwe grap wilde gaan maken maar hij moet aan het bloedtekort in mijn wangen hebben gezien dat mijn angst menens was dus ik boog mijn hoofd in alle richtingen zoals je onder een campingdouche zonder waterdruk de shampoo uit je haar probeert te spoelen en hij zei nee en ik zei echt niet zeker weten? en hij zei echt niet zeker weten en nu durfde ik niet zoals ik tegen Peter zou doen te roepen dat hij niet serieus had gekeken en dat hij nog eens moest kijken en dit keer wél aandachtig dus bedankte ik de man die de straat mooi aan het maken was en toen botste die freak dus tegen mijn enkel en door al dat botsend geweld moet die spin weer wakker zijn geworden want die kwam ineens met een van zijn weerzinwekkende poten onder mijn fietsbel vandaan en ik dacht na alle toestand van de afgelopen drie minuten dat ik best kon fietsen met een spin op mijn stuur. Ikkanbestfietsenmeteenspinopmijnstuur mantraade ik mezelf de autoweg over […]

etc. etc. etc.

Wellicht is mijn hoofd al vol genoeg van zichzelf of ligt het aan mijn voorkeur voor wat diepzinnigere fictie, maar inhoud en stijl zijn de mijne niet. Amper kom ik door dit soort langdradige passages over wissewasjes uit haar echte leven heen. Het is me te infantiel van toon. Van der Haar bedient zich op het irritante af van onomatopeeën en het herhalen van woorden en woordgroepen:

‘swoooooshhhggrggrgrgpffffl’, ‘ploink’, ‘Huuuuuuuuuuup’, ‘Baf baf baf’, ‘rang! rrrang! rrrang!’.

&

‘Zijn nagels klauwen dieper in Takkies pelsje in haar zelfreinigende pelsje zelfreinigende pelsje zelfreinigende pelsje zelfreinigende pelsje zelfreinigende pelsje zelfreinigende pelsje zelfreinigende pelsje zelfreinigende pelsje zelfreinigende pelsje zelfreinigende pelsje zelfreinigende pelsje zelfreinigende pelsje […]’

De bundel Loslopen is eerder een reeks – bij tijd en wijle vermakelijke – columns over bagatellen die uit haar eigen leven zijn gegrepen. Wellicht ware het interessanter geweest als deze korte stukjes proza wekelijks in een dagblad waren verschenen. Een boek lees je immers in één ruk uit. Daardoor vallen de inhoudelijke en stilistische herhalingen te veel in het oog.

Miriam Piters

Laura van der Haar – Loslopen. Podium, Amsterdam. 270 blz. € 19,99.