Wat kraakt daar onder het stadsgeraas?

Een bebloede gast met een wapen op de lezer gericht. Naast hem, van boven naar beneden in bloedrood: KRAKEN. Wie dan nog verwacht dat het hier om een subtiel sprookje gaat, heeft zijn dekking niet op orde. Kraken van het Spaanse duo Bernet en Segura, respectievelijk tekenaar en scenarist, is een niets ontziende pulpstrip uit de jaren tachtig die speelt in de krochten van het dystopische oord Metropol.

In het openingsverhaal zien we een aantal misdadigers een putdeksel openwrikken en afdalen, op de vlucht voor de politie. Na ettelijke schotenwisselingen en bloederige achtervolgingen doemt er een volgend gevaar op. Het is een dier, daar is men het snel over eens, maar: wat voor dier? Luitenant Joe Dante, de onverschrokken held van het voorplat, mag met zijn afdeling van de Rioolpolitie gaan uitzoeken wat er gaande is. Hun tegenstander is het Kraken, een blob die zich razendsnel door de riolen beweegt en altijd achter je rug opduikt. Hoe pulpy wil je het hebben?

Een aantal van de verhalen die in deze integrale zijn opgenomen, verschenen al in de eindjaren tachtig bij een toen nog jonge uitgeverij Sherpa. De witte dood was in 1989 het eerste deel, waarin vijf verhalen werden opgenomen. Een jaar later verscheen Ratten met nog eens vier verhalen. De integrale bundelt nog eens tien extra verhalen: negentien in totaal. Daar blijft het bij: deze bundeling bevat geen dossier, wel een extraatje van twee pagina’s, waarin volgens de uitgeleide de onomatopee centraal staat: het chop-chop-chop van de Kraken.

Het omslagillustratie van De witte dood en van de integrale is dezelfde, verder verschillen de uitgaven bijna niet, behalve de computerlettering van nu tegenover de -dat moet gezegd – fraaiere handlettering van destijds. Wat in beide gevallen perfect werkt, is de manier waarop de verhalen elkaar opvolgen: geen nieuwe pagina met een header of een titelillustratie, maar een zwart kader met de titel die letterlijk volgt op het laatste plaatje van het voorgaande verhaal. Die snelheid hoort bij Kraken; de lezer krijgt geen rust, evenmin Dante en zijn gevolg.

HUM! kan overigens een potje breken bij de stripliefhebber die houdt van fraaie ruggetjes in de kast, getuige de Philemon-reeks met de rugletters die samen Atlantische Oceaan vormen. In dit geval heeft HUM! de uitgave van Kraken even hoog gemaakt als de vijfdelige Torpedo-serie, in dezelfde kleurstelling en opmaak. Logisch, die hardboiled politieverhalen zijn ook van de hand van Jordi Bernet.

De Spanjaard Bernet weet hoe je vet en vuig verhaal vormgeeft. Zijn zwart-witte tekeningen zijn onstuimig en tegelijk heel fijn gearceerd, met af en toe gewassen inktvlakken die eruit zien alsof ze met een bijna lege viltstift zijn opgezet. Dat werkt perfect in de ondergrondse entourage, van riolen en catacomben.

De samenwerking tussen de tekenaar en de schrijver staat als een huis. Ze vullen elkaar perfect aan. De verhalen van Segura zijn even vet aangezet: juist omdat ieders tegenstander een buitensporig wezen is, blijven de verhalen lekker onvoorspelbaar. De penoze is grotesk en bizar in beeld gebracht, hun ruzies verbleken bij wat er onder het oppervlak afspeelt, daar waar de Kraken heerst en vooral verwarring en verderf zaait.

Pulp verdraagt geen gepsychologiseer. Deze lekker integrale heeft vooral een aantal goede episodes en een fijne onderliggende verhaalstructuur. Geen hogere wiskunde, geen ingewikkelde plotstructuren. Goed voor een paar fijne uurtjes ondergronds genoegen. En naderhand gewoon even extra de handen wassen. Dat moet intussen geen punt meer zijn.

Stefan Nieuwenhuis

Jordi Bernet & Antonio Segura – Kraken integraal. Uitgeverij HUM! 168 blz. hardcover. € 18,95.