Vriendschap met een buitenstaander

De graphic novel This was our pact van de Amerikaan Ryan Adams viel al een paar keer in de prijzen: het werd bekroond als het 2019 Parents Magazine Best Children’s Books of the Year, en onlangs verdiende het een Eisner-nominatie voor beste jeugdstrip (10-12 jaar). Het magische verhaal over twee jongens die op ontdekkingstocht gaan en de jonge lezer van de ene verbazing in de andere meevoeren, is om meerdere redenen geslaagd. De belangrijkste? Het gaat over echte vriendschap, verpakt in een knap avontuur.

Tijdens het jaarlijkse festival ter gelegenheid van de herfstequinox laten de kinderen in het niet nader genoemde dorpje traditiegetrouw papieren lantaarns in het water varen. Dat doen ze vanwege een oude legende die zegt dat de lampionnen, als ze eenmaal uit het zich zijn verdwenen, opstijgen en in sterren veranderen. Een groepje kinderen trekt de waarheid van die legende in twijfel en besluit om de lantaarns in de rivier te volgen. Zo zullen ze erachter komen wat niemand weet.

Dat groepje jongens heeft alles goed voorbereid en zelfs een soort verbond opgericht. Ze spreken van tevoren twee zaken af: niemand gaat halverwege terug naar huis en niemand heroverweegt de beslissingen als die eenmaal genomen zijn. Dat verbond houdt maar kort stand: alleen Ben en de buitenstaander Nathaniel blijven over, tot grote teleurstelling van Ben die niet veel moeite doet om te verbergen dat hij Nathaniel geen echte vriend vindt.

Het enthousiasme van Nathaniel is allerminst geknakt. Hij wil nog steeds graag het geheim van de legende ontrafelen en weet Ben over te halen verder te gaan, achter de lantaarns aan. De twee raken zo steeds verder van huis, steeds verder tot elkaar veroordeeld. Het verhaal gaat dan snel alle kanten op, met een tomeloze Nathaniel en een weifelende Ben. Daar heeft Andrews een mooi verhaalmotief te pakken: het gaat over loyaliteit, over vriendschap en over de gevoeligheid van groepsvorming en uitsluiting. Leidend is de toegeeflijkheid van de eerlijke, vreselijk lieve Nathaniel.

De andere lijn die door het verhaal loopt is ongeleider: de tocht die beide jongens maken suist alle kanten op. Ze ontmoeten een pratende beer en een miniatuurheks, ze reizen per boot, vogel en in een rugzak en zien onderweg de mooiste plekjes. Dat is allemaal prima, omdat Andrews dit schitterend en invoelend weet te tekenen – in een expressieve blauw-paarse potloodstijl, met veel gevoel voor emotie en spanning. De twee jongens ontdekken de wereld, en niet zo’n klein beetje ook.

Maar toch lijkt Andrews zich af en toe te verliezen in groteske, fraaie plaatsen en situaties. Vooral halverwege zakt het verhaal daardoor in. De gekke heks met haar joekelse hond is zo van het pad dat het verhaal begint te dwarrelen. Het blijft er mooi en magisch uitzien, toch duurt het even voordat Andrews iedereen weer bij de les heeft. Magie kent zijn grenzen.

This was our pact is een verhaal met een hart. De nominaties en prijzen zijn terecht, al had het goed in honderd pagina’s minder kunnen worden verteld – ook al leest het als een trein. Tegelijkertijd, als het mooi is, mag het lang mooi zijn. Nathaniel zegt het in zijn kenmerkende enthousiasme als volgt: we kunnen nog eindeloos doorgaan, want er is nog een heel leven te ontdekken. Zijn beste vriend volgt.

Stefan Nieuwenhuis

Ryan Andrews – This was our pact. First second. 332 blz. € 14,99.