Hij hoort thuis in het rijtje dichters die de jeugdpoëzie blijvend veranderd heeft: Karel Eykman. Afgelopen woensdag overleed hij op 86-jarige leeftijd. In een nog steeds lezenswaardig artikel in Bzzlletin schreef Eykman over de kinder- en jeugdpoëzie in Nederland. Hij komt daarin zelf in beeld in wat hij ‘De stratemakeropzee-golf’ noemde, het schrijverscollectief bestaande uit onder meer Willem Wilmink en Hans Dorrestijn, dat verantwoordelijk was voor het roemruchte kinderprogramma Stratemakeropzeeshow (later gevolgd door de J.J. de Bom-show). De kenmerken die bij die generatie hoorden waren:

a) Vanuit het kind, emotionele herkenbaarheid
maar ook kans op: sentimenteel inleven
b) Kritiek op volwassenenwereld
maar ook kans op: voorspelbaar-braaf progressivisme
c) Gevoelsmatig van klank en rijm
maar ook kans op: ‘de dichter wil het kind laten spreken maar praat per ongeluk volwassen’

Eykman schreef ook voor De Film van Ome Willem en Geef je ouders maar weer de schuld (daarin waren de kinderen opeens niet meer zo aardig) en Het Klokhuis.

De invloed van Eykman werd groot toen hij redacteur was bij ‘De Blauw Geruite Kiel’, het deel van Vrij Nederland dat bestemd was voor kinderen. Op die pagina’s liet hij een heel ander soort kinderpoëzie toe van auteurs als Remco Ekkers, Ted van Lieshout, Leendert Witvliet, Fetze Pijlman en Wiel Kusters. De gedichten hoefden niet meer per se te rijmen en de kinderen werden op een volwassen wijze behandeld. Een belerend toontje was sowieso uit den boze.

Naast poëzie heeft Eykman diverse jeugdromans geschreven voor kinderen zoals Liefdesverdriet waarvoor hij een Gouden Griffel ontving en de historische jeugdroman Het fort van Sjako. Daarnaast heeft hij ook de bijbel in begrijpelijke taal herschreven voor kinderen (Woord voor Woord).

Eykman trad regelmatig op: aarzelend, met wat horten en stoten, maar altijd innemend.

https://youtu.be/n0WxO7ZzlPo

(Foto Karel Eykman in 2015 © Jan Glas)