Glibberend op weg voor de laatste zegening

In een dorpje in de Pyreneeën, eind negentiende eeuw, is een overlijden te betreuren: het is de burgemeester, een nobel mens en weldoener voor de dorpelingen. Dan doet zich een stuitend probleem voor: de katholieke geestelijke weigert naar het dorpje te komen, omdat de mensen hem in het nabije verleden niet genoeg financieel hebben ondersteund. Hij vertikt het om de lange tocht te maken. Tot halverwege wil hij komen; voor de mannen uit het dorp zit er niets anders op dan met kist en al op pad te gaan. De weg naar de laatste zegening is geen gemakkelijke: het is noodweer, de wegen zijn steil en glibberig en ook tussen de kistdragers botert het helemaal niet. Door hun ruzies leren we over het dorpse gedoe en kift.

Het verhaal wordt nóg mooier, en nog gelaagder. Tekenaar Borris, die samen met Benoit Vidal ook het scenario schreef, heeft echt een kunststukje geleverd. Daar waar de mannen met de kist glibberen en glijden, loodsen Borris en Vidal de lezer juist heel behoedzaam het leven van de mannen binnen. Van de betreurde burgemeester, zijn zoon, de stomme boerenzoon, de atheïst en nog een aantal markante types. Vanwege het kleindorpse haken hun levens in elkaar en allemaal hebben ze een reden om de ander in ieder geval te wantrouwen.

Het album is aangekondigd als een psychologische thriller, maar dan van de subtiele soort. Niet de grote gebaren, maar juist de ruziënde gesprekken zijn leidend. Het zijn de blikken en de norse koppen. Geen bloedstollende acties maar juist ontwijkend gedrag. Deze ingrediënten maken van De dooie echt een bijzondere vertelling – vooral omdat het ondanks de 158 pagina’s veel korter voelt dan het is. Het is de vaart en de buiteling van verhaallijnen, waarover het lastig spreken is, die van dit album een fijne leeservaring maken.

Het is mooi dat uitgeverij Lauwert de moeite neemt om er echt een fraaie uitgave van te maken. Het papier is optimaal en het formaat heel prettig – het heeft een fijn handgevoel, als dat iets zegt. Het boek kan rusten in de ene, terwijl de lezer bladert met de andere. Het draagt bij aan het leesplezier. Misschien zouden alle uitgevers eens aan een algemene standaard kunnen gaan denken. Dat er een ex libris bij zit is vriendelijk, maar nadeel is dat het boek dus geseald in de winkels ligt. En laat nu net het voorplat niet al te veel vertellen over de sfeer, het gevoel en de gang van het verhaal.

Het is met name het kleurgebruik dat de sfeer binnenin bepaalt. Dat is groengrijs en voelt ook echt regenachtig en modderig aan. Het is echt donker en hoewel dat bij het verhaal past, gaat er soms wel eens wat verloren in de grijstint. Het grimmige wordt er somber van. Het valt vooral op als Borris soms voor een witte uitsnede kiest: dan is er meteen meer spanning voelbaar. De keuzes zijn te billijken, maar toch.

Stefan Nieuwenhuis

Borris & Benoit Vidal – De dooie. Lauwert. 160 blz. hardcover, met ex-libris. € 32,95.