Over de ware toedracht van een tragedie op een Amerikaanse kostschool

Er is toch wel enigszins een stilistische afstand tussen Rebecca Makkais vorige roman, de meerstemmige soort van familieroman Een stralende toekomst (2020), en deze opvolger Ik heb een paar vragen voor je. Makkai betreedt nu namelijk het terrein van het spannende boek. En dat is Ik heb een paar vragen voor je beslist. Niet omdat dit boek per se een whodunnit is. Nee, het is omdat de schrijfster een psychologisch verhaal wenst te vertellen tegen de achtergrond van een brute moord op een kostschoolcampus. Denk Donna Tartts Een verborgen geschiedenis (1993), maar dan in een modernere variant: in haar moordmysterie spelen fenomenen als podcasts en #MeToo een niet onbelangrijke rol.

De veertigjarige Bodie Kane reist vanuit Los Angeles naar het exclusieve Granby College in New Hampshire. Ze was daar ooit leerlinge, werd later hoogleraar filmstudies en is nu de maakster van een veelgeprezen podcast: Starlet Fever, over vrouwen die door Hollywood werden opgeslokt en verslonden. Bodie Kane gaat daar in het winterse Granby voor een minisemester college geven. Probleem is alleen wel dat 23 jaar geleden daar een medeleerlinge om het leven werd gebracht. En Bodie Kane was daarbij. Nog groter probleem: een van haar leerlingen wil een podcast maken over de dood van Thalia Keith. En dus wordt ze opnieuw – maar nu ouder, wijzer en beter toegerust – geconfronteerd met die schokkende gebeurtenis: Thalia werd drijvend in het zwembad aangetroffen. En de zwarte sportleraar Omar Evans zou het gedaan hebben, althans zit ervoor in de gevangenis. Maar op internet wordt dat niet zomaar geloofd en worden racistische motieven voor de veroordeling aangevoerd. Nu ze met die leerlinge een podcast maakt, wordt wat bij Bodie al een aantal jaren sluimerde manifest. Zij verdenkt een destijds populaire docent – en nu heeft ze wel een paar vragen voor hem.

De vorm die Makkai voor haar literaire thriller bedacht heeft is dat zij zich niet tot de lezer richt, maar tot deze docent, deze Denny Bloch. Maar Denny Bloch geeft geen enkel antwoord op de vragen van Bodie. Makkai zet Bodie Kane neer als een strijdvaardige feministe, die zeker vanuit haar expertise, maar ook anderszins, recht van spreken heeft. Anderzijds komt zij publiekelijk – op internet dus – op voor de vader van haar kinderen die door een voormalige stagiaire beschuldigd wordt van grensoverschrijdend gedrag. De vraag is of dat gerechtvaardigd is. Met zulke dilemma’s, de keuze tussen het verstand en het hart: nee, zoiets doet mijn ex-man niet, roept Rebecca Makkai terechte morele vraagstukken op, evenals de olifant in de kamer in de vorm van institutioneel (lees: iedereen op het witte Granby) racisme: verdient Omar Evans niet een nieuw proces? Niet alleen schakelt Makkai soepel heen en weer tussen alle denkbare gevoelens van twijfel, maar ook tussen het zeventienjarige meisje dat Bodie Kane in 1995 was en de vrouw met al haar ambivalente gevoelens die Bodie 23 jaar later is. De sfeer om haar heen op die besneeuwde campus, op bekend terrein en met oude vrienden, is dan ook door de auteur raak getroffen. En overigens: een doorbraak komt er zomaar niet.

Makkai spoelt dan weer vier jaar vooruit, naar 2022. En dan ontpopt Ik heb een paar vragen voor je zich zomaar als een soort van rechtbankthriller: Omar Evans krijgt een nieuw proces. Kan het uiteindelijk wel bewezen worden dat hij de dader is? En, al is dat niet de vraag, wie heeft het dan wel gedaan? Bodie Kane denkt daar wel een antwoord op te hebben, maar moet zich wel met haar vragen tot een ander richten. Zo Ik heb een paar vragen voor je een misdaadroman is, dan is het een geslaagde.

Wiebren Rijkeboer

Rebecca Makkai – Ik heb een paar vragen voor je. Vertaald door Arjaan en Thijs van Nimwegen. Nieuw-Amsterdam, Amsterdam. 414 blz. € 24,99.