Alles op het spel zetten

Dit boek gaat over alles wat mij mezelf maakt. […] En misschien zijn we niet allemaal rockster, brandweerman of transgender, maar de wil om zo dicht mogelijk tot ons ware zelf te komen is wat ons met elkaar verbindt, en daardoor voel ik me minder alleen. […] Ik hoop dat jij je door dit boek ook een beetje minder alleen voelt.

In het intro van Ik ben geeft Sam Bettens duidelijk aan waarom hij dit boek geschreven heeft. Ik ben is een weergave van een zoektocht naar je ware ik. Sam Bettens, veel zullen hem kennen als frontman van de band K’s Choice, heeft zijn boek onderverdeeld in negen hoofdstukken die allemaal beginnen met de boektitel ‘Ik ben’. In die hoofdstukken, bijvoorbeeld genaamd ‘Ik ben een kind’, ‘Ik ben een transgender man’, ‘Ik ben een vader’, vertelt hij over en reflecteert hij op de keuzes die hij gemaakt heeft in zijn leven. Ik ben is dus geen chronologisch opgebouwd boek, maar eerder een thematisch opgebouwd egodocument. Een boek dat daarom naadloos in het fonds van Das Mag past.

De eerste regels van de hoofdstukken worden soms verbonden aan de bovenstaande hoofdstuktitels.

Ik ben een transgender man. Met iedere dag die voorbijgaat voelt deze zin werkelijker. Het is meer dan drie jaar geleden dat mijn transitie begon, en het is alsof ik mezelf er nog steeds van moet overtuigen dat dit echt is, dat ik deze persoon mag zijn.

Samen met de foto’s die zijn toegevoegd en de vele terzijdes, er staat soms wel drie keer per bladzijde een opmerking tussen haakjes, krijgt Ik ben echt een eigen smoel. Bettens vertelt eerlijk over het van jongs af aan graag gezien willen worden, over of het niet hebberig is om nog meer geluk te willen, over alles op het spel durven zetten. Ook het ‘alleen zijn’ en de magie van een goed optreden geven komen aan bod.

Het ís er. Ik denk dat we er daarom zo verslaafd aan zijn. Als het een goede avond is, als alles echt klikt, dan raakt het aan alle facetten van puur geluk: je bent in het moment, je deelt het met mensen van wie je houdt, je voelt je thuis, en dat allemaal met een soundtrack die je zelf op het moment aan het vormgeven bent.

Vrijwel iedere muziekliefhebber die wel eens een magisch concert meegemaakt heeft, zal bovenstaande omschrijving kunnen onderschrijven. Je voelt de magie op zo’n avond als bezoeker in de zaal, maar ook op het podium is zo’n eigenlijk onbeschrijfelijk moment blijkbaar goed te voelen.

Sam Bettens weet je in Ik ben steeds mee te nemen in zijn gedachten en keuzes: je krijgt als lezer als het ware een kijkje achter de achterdeur. De zoektocht waarover hij vertelt is een relaas over een universele zoektocht naar gezien willen worden en geaccepteerd willen worden zoals je bent. En daarnaast is het boek een pleidooi om ervoor te zorgen dat je daarvoor wel de woorden en kennis aangereikt krijgt:

Wanneer iemand me vraagt waarom het zo lang duurde voordat ik erachter kwam, heb ik geen goed antwoord. Ik wist niet dat transgender bestond – dat is één. Ik voelde sterk dat ik op mijn broers wilde kijken, maar ik had de middelen en de kennis niet om dat te vertalen naar reële concepten of handelingen.

Laat dat nu precies zijn wat dit boek zo belangrijk maakt: Bettens maakt deze concepten of handelingen zichtbaar. Daarnaast is er ruimte voor de andere kant: mensen die moeten wennen aan veranderingen. ‘Haar gevoelens waren gerechtvaardigd en ik moest me bewust zijn van de verschillende manieren waarop dit soort dingen binnenkomen bij verschillende generaties.’ Jezelf willen en kunnen zijn maar ook oog hebben voor de ander: Ik ben laat zien hoe dat mogelijk is.

Cilla Geurtsen

Sam Bettens – Ik ben. Das Mag Uitgevers, Amsterdam. 200 blz. € 18,50.