Deze recensie van U zult versteld staan van onze beweeglijkheid komt uit 2003

Dit is een recensie met een erg lange, maar intrigerende titel

Het omslag is het leukst. De tekst van de Amerikaan Dave Eggers begint al op de omslag en gaat door via de binnenkant van het omslag, zo het boek in. Met zijn debuut Een hartverscheurend verhaal van duizelingwekkende genialiteit trok Eggers al de aandacht. De titel van deze roman is net zo lang: U zult versteld staan van onze beweeglijkheid. Nog een paar boeken en een recensie bevat alleen de titels van de vorige romans. In vergelijking met E.H.V.V.D.G is U.Z.V.S.V.O.B. stukken minder interessant. Dat ligt niet aan het gegeven: Will en zijn jeugdvriend Hand besluiten binnen een week een reis rond de wereld te maken nadat een vriend van hen is omgekomen bij een auto-ongeluk. Daarbij is Will van plan om per dag duizenden dollars kwijt te raken aan mensen die het echt nodig hebben. Rouwverwerking met boetedoening lijkt het te zijn.

Het probleem is echter de geloofwaardigheid. Will en Hand plannen een uiterst merkwaardig reisschema over de aardbol en bezoeken met de nodige strubbelingen allerlei exotische plekken. Op een laconieke manier leven ze er op los. Af en toe wordt wat geld achtergelaten. Dat is komisch, soms zelfs slapstickachtig. Will denkt ook vaak terug aan zijn dode vriend Jack, maar die twee verhaallijnen willen maar niet bij elkaar komen. De ironie wordt nooit wrang, zoals in E.H.V.V.D.G. waar de hoofdpersoon voor zijn jongere broertje moet zorgen, nadat hun ouders overleden zijn.

Die wereldreis leidt te veel de aandacht af. Dan weer hier op een hotelbed, dan weer daar bij een vreemde taxichauffeur. Hotels, bars, landen wisselen elkaar in hoog tempo af en dat is misschien goed voor de rouwverwerking van Will, maar niet voor het inlevingsvermogen van de lezer.

Dat neemt overigens niet weg dat de stijl waarin het verhaal geschreven is wel aanspreekt. Eggers verwerkt visuele grappen (plaatjes, tekeningen) in zijn tekst en de dialogen zijn vaak oergeestig. Al die geestigheid kan echter niet verbloemen dat Will op zoek is naar de grote vragen in het leven. Welk doel heeft hij? Waarom is hij op aarde? Op die vragen komen in het hele boek geen antwoorden. Geen enkele postmoderne schrijver weet of durft daar meer een antwoord op te geven. Misschien is dat wel wrang.

Coen Peppelenbos

Dave Eggers – U zult versteld staan van onze beweeglijkheid. Vertaald door Dirk-Jan Arensman. Vassallucci, Amsterdam, 400 blz.

Deze recensie verscheen eerder in de Leeuwarder Courant op 28 maart 2003.