Hij zei dat hij gelukkig was en ik geloofde hem

‘Een memoir’ staat er als genreaanduiding op In donker weids alom (All Down Darkness Wide) van Seán Hewitt, waardoor hij het nadrukkelijk buiten de wereld van fictie plaatst. Dat wil niet zeggen dat hij geen fictionele technieken gebruikt, want dit verhaal over een grote liefde voor een jongen die tijdens de relatie depressief wordt, is ingebed in andere verhaallagen. Je verwacht misschien niets anders van iemand die college geeft aan de Trinity College Dublin, maar de kern van het verhaal is echter dat hij op een avontuurlijke vakantie in Colombia, zijn geliefde Elias ontmoet. De ontmoeting mondt uit in een vaste relatie en omdat Elias in Denemarken woont, gaat hij de liefde achterna. Zijn studie van het werk van priester-dichter Gerard Manley Hopkins kan immers ook wel elders voortgezet worden. De reislustige Elias versombert binnen de relatie echter vrij snel en op het moment dat hij een zelfmoordpoging onderneemt, raakt het fundament onder de verhouding volledig verstoord. Seán moet vanaf dat moment leven met de continue angst dat er iets mis kan gaan.

Zoals gezegd bedt Hewitt dit verhaal in in een groter geheel met herinneringen aan zijn jeugd waarin hij zijn homoseksualiteit verborgen hield bijvoorbeeld, maar ook meteen aan het mooie hoofdstuk dat voorafgaat aan deze geschiedenis. Daarin vertelt Hewitt over Jack met wie hij een korte verhouding heeft gehad op de universiteit en die hij daarna uit het oog verloor. Als hij op een dag online gaat zoeken, komt hij erachter dat Jack al dood en begraven is. Hewitt ziet een patroon:

Hij had een tijdje een blog, en soms zag ik foto’s van hem, steeds magerder, feestend op Mykonos of in Berlijn. Hij zei dat hij gelukkig was en ik geloofde hem. Maar nu ik erop terugkijk, na het lezen van het rouwbericht, proefde ik iets anders in die herinneringen, iets wat ik de eerste keer over het hoofd had gezien. Iets als een muziekstuk waar ik mijn oor niet op had afgestemd. Nu, echter, na wat er met Elias was gebeurd, herkende ik het. In een beklemmende finale waren de noten uitgespeeld; hun minieme onderstroom was opgepikt en naar de voorgrond gebracht. Ik kende die muziek nu.

In donker weids alom laat vooral zien hoe je als partner naar houvast zoekt in een relatie waarin iemand zijn diepste angsten en verlangens verborgen houdt, waardoor je zelf altijd het gevoel hebt tekort te schieten. Het is een boek waarin geheimen sowieso een belangrijk motief zijn.

Het is mooi dat Erwin Mortier dit boek vertaald heeft, zoals hij eerder (voor mij) onbekende auteurs vertaalde die over de Eerste Wereldoorlog schreven. Ik bleef echter wel af en toe hangen aan Vlaamse woorden en archaïsche zinswendingen, die ik in zijn eigen werk waardeer en kan plaatsen, maar die me nu uit het verhaal haalden. Ik moest zelfs af en toe woorden opzoeken: ‘de beluiken’, ‘een klamp’, ‘de dieperik’, ‘een zeep- en detergentenfabriek’ et cetera. Toch is het mooi dat dit boek dankzij Mortier voor de Nederlandstalige markt beschikbaar is.

Coen Peppelenbos

Seán Hewitt – In donker weids alom. Vertaald door Erwin Mortier. De Arbeiderspers, Amsterdam. 256 blz. € 23,99.