Nieuws: Lale Gül vindt negatieve recensie in Trouw over Ik ben vrij ’totaal onbegrijpelijk’
In Trouw verscheen zaterdag een recensie van Femke Essink over Ik ben vrij, de tweede autobiografische roman van Lale Gül. Niet een positieve recensie:
In haar nieuwe boek heeft Gül het eigenaardige randje dat Ik ga leven oorspronkelijk en grappig maakte van haar stijl afgeslepen. Wat overblijft, is recalcitrant en ijdel puberproza.
Haar gehele column voor Het Parool wijdt Gül aan de recensie die voor haar ’totaal onbegrijpelijk’ is.
Weet u, ik had het totaal niet erg gevonden als Essink vond dat ik niet kon schrijven. Of als mijn personages niet overtuigen. Of zoiets. Over smaak valt immers niet te twisten en ik ben volwassen genoeg om een negatieve recensie te kunnen incasseren.
Gül probeert de hele recensie te framen als een ideologische aanval. Lale Gül vat die kritiek aldus samen:
Ze schrijft dat mijn geluid in het publieke debat pas serieus genomen kan worden als ik ben ‘uitgeraasd’. ‘De lezer snakt naar een genuanceerd geluid over de islam.’
Wie de recensie van Essink leest, ziet dat de opmerking komt na een geciteerde scheldkanonnade uit Ik ben vrij, waarin de organisator van een literair festival wordt weggezet. Essink schrijft dan:
Je kunt er grootmoedig Voltaire bij halen om je scheldkanonnades te legitimeren, maar dat betekent niet dat de lezer halverwege Ik ben vrij niet snakt naar een genuanceerd geluid over islam en samenleving. Of over alles, eigenlijk.
Gül:
En ik vraag me tegelijk af: zou er ook maar één iemand zijn geweest die dit zou hebben gezegd over het boek Knielen op een bed violen van Jan Siebelink? Of Dorsvloer vol confetti van Franca Treur? Of over de boeken van Maarten ’t Hart? Reve? Over Wolkers? Over Marieke Lucas Rijneveld? Over Unorthodox van Deborah Feldman?
Maar Essink zegt in principe precies hetzelfde, want ze schrijft letterlijk in Trouw:
Zoals Jan Wolkers, Maarten ’t Hart en Franca Treur rolmodellen waren voor lezers die zich losmaakten van het gereformeerde geloof, zo hebben jonge moslimvrouwen die door vaders, broers en culturele normen worden beknot dankzij Gül nu ook een lichtend voorbeeld. In dat opzicht is ze een heldin en verdient haar persoonlijke strijd alle steun.
Lees de recensie van Femke Essink hier en de column van Lale Gül hier.
Hoe is het mogelijk dat een columnist van een respectabel blad alle ruimte krijgt om een hele column te wijden aan een verongelijkte reactie op een recensie van haar eigen boek? Een auteur zou er goed aan doen een recensie te benaderen als spiegel, en mocht dat te confronterend of frustrerend zijn (omdat de spiegel door vervorming een lach- of huilspiegel is geworden), de betreffende recensie met opgeheven hoofd te negeren.
De fout die de recensent maakt is dat ze het een persoonlijke strijd noemt (van Gul), terwijl volgens mij de bedoeling van haar boeken is aan te tonen dat er een structurele wrijving bestaat tussen islamitische religieus-sociale voorschriften en westerse individualistische waarden. In die zin is het zogenaamde compliment dat haar gemaakt wordt in werkelijkheid een frame dat haar wegzet als een particulier geval. Gezien de enorme aantallen bedreigingen die ze heeft ontvangen wegens het vermeende ‘zwart maken van de islam’ wordt juist het collectieve karakter van zaken die zij aankaart bevestigd. Zijn Wolkers, ‘Maarten t Hart en consorten ook stelselmatig met de dood bedreigd? Geenszins, dus met de verhouding islam en de westerse wereld is er iets anders aan de hand, al kijken we er nog zo graag van weg.
Tja…. ik ga dit toch eerlijk zeggen. Ondanks dat ze zich los heeft gemaakt van haar Turkse cultuur (wat ik goed begrijp, overigens) behoudt ze (uiteraard) veel gedragskenmerken van het Turks zijn. Veel mensen van het Turkse cultuur kunnen niet goed omgaan met feedback. Believe me, dat kan ik beamen, want kom zelf oorspronkelijk vanuit die achtergrond. Schrijven betekent exposure. Het 1e boek heeft succes opgeleverd. 2e minder. Men reageert daarop. Ik zou zeggen, leer ermee om te gaan. Daar kun je alleen van groeien.
Groet aan allen!
Hoorde haar vanmorgen in de podcast van Pieter van der Wiele. Mbt de Trouw recensie noemt ze daar alleen de frase over de islam. Zou zomaar kunnen dat dat is wat is blijven hangen, lijkt me nl extra pijnlijk gezien haar ervaringen. Ze ziet zichzelf idd als een strijder, de enige schrijver die kritiek op de islam uit. Anderen zijn vertrokken, Ayaan, dood, Theo en Pim oa maar ook Naima el Bezaz, of doen er nu het zwijgen toe.
Haar nieuwe boek is een aanbeveling voor alle studenten die roepen from the river to the sea…. hulde aan de schrijfster….het gaat in dit boek niet zozeer over stijlgeneuzel,maar over iets fundamenteels