Column: Karel ten Haaf – Signaturen
De meeste opdrachten die schrijvers tijdens signeersessies voorin hun boeken zetten zijn weinig verrassend. Veelal behelst de tekst boven de handtekening niet meer dan ‘voor [naam]’, voorafgegaan door plaats en datum. Sommige auteurs hebben een eigen tekstje, dat ze voorin (vrijwel) elk voor een vreemde gesigneerd boek plaatsen. Omdat het afwijkt van dat wat alle andere auteurs aan opdracht neerpennen, geeft het de indruk dat deze schrijver een persoonlijke opdracht schreef – en dat doet het natuurlijk goed bij de meeste mensen die een boek laten signeren: deze schrijver doet net iets meer zijn best dan anderen, dit is een aardig mens. Maar na heel vaak noteren kan zo’n persoonlijke standaardzin je goed de neus uit komen, en waarschijnlijk is dat de reden (naast dat het natuurlijk gewoon erg grappig is) waarom Ronald Giphart de zijne liet afdrukken – in facsimile van zijn handschrift – op de Franse titelpagina van Planeet literatuur (Uitgeverij Podium, Amsterdam 1998):
Voor de
allerleukste
……….*
van de héeéeéeéele
wereld!!!!
Ronald Giphart
(* zelf naam invullen.)
Maar er zijn ook schrijvers die wel de moeite nemen om écht persoonlijke opdrachten schrijven in boeken van hen onbekende lezers. Zo bedacht Simon Vinkenoog zich niet toen hij hoorde dat de koopster van Vinkenoog verzameld zijn ‘Wonder boven wonder’ al jaren tot haar favoriete gedichten rekende: hij zocht het op in de verzamelaar en schreef een kort gedicht ‘voor Inge’ in het wit naast ‘Wonder boven wonder’ – op pagina 445 van Vinkenoog verzameld. Gedichten 1948 – 2008. Bezorgd door Joep Bremmers (Nijgh & Van Ditmar, Amsterdam 2008) staat in het exemplaar van Inge:
Waar?
Hier
blijft
de tijd
dankbaar
gedicht
Simon Vinkenoog
Onlangs schafte bovengenoemde Inge – een huisgenoot van mij, medebewoonster van de woonvereniging Gema (beslist geen woongroep of commune, betere omschrijving is ‘een soort studentenhuis voor volwassenen’) – via boekwinkeltjes.nl een exemplaar aan van Wonder boven wonder. Gedichten 1965 – 1971 (De bezige Bij, Amsterdam 1972), want ze wilde het boek waarin haar favoriet oorspronkelijk verscheen ook hebben. Mede vanwege de vormgeving: de omslagtekening werd gemaakt door Alexander Vinkenoog, zoon van Simon.
Prettige verrassing toen ze het per post bezorgde boek opensloeg: op de Franse titel zag ze de door de antiquaar gemaakte notitie in potlood ‘signatuur p. 65’. Inge bladerde naar de betreffende pagina en zag dat Vinkenoog het boek had gesigneerd onder een gedicht; hij had dus eigenlijk dat gedicht gesigneerd. Het gedicht (dat is drie keer gedicht en twee keer gesigneerd in twee zinnen, geen stilistisch hoogstandje van de columnist), dat op pagina 63 begint, is getiteld ‘Het leven op aarde’. Of eigenlijk: was getiteld. Want de auteur veranderde met blauwe stift de titel, hij herschreef het gedicht dus enigszins – geen wonder dat hij het daarna signeerde.
De nieuwe titel luidt: ‘Het leven op aarde duurt nog even’.
Karel ten Haaf