Een hedendaags sprookje met een vleugje filosofie

Patrick Ness is vooral bekend vanwege zijn zeer populaire Young Adult-boeken, maar heeft ook verscheidene boeken voor volwassenen op zijn naam staan. De kraanvogelvrouw is hiervan het nieuwste voorbeeld, en vertelt het verhaal van de doodgewone George Duncan, die op een nacht een gewonde kraanvogel in zijn tuin aantreft. Volkomen gefascineerd redt hij de sprookjesachtige vogel. De volgende dag loopt een bijzondere vrouw zijn kleine drukkerij binnen. Haar naam is Kumiko, en ze wil graag weten hoe ze het beste kopieën kan maken van de kleine collages die ze zelf maakt van veertjes en karton. George is enorm onder de indruk van zowel de collages als Kumiko en diezelfde avond nog neemt hij haar mee uit eten, als betoverd door deze mysterieuze vrouw.

Ze was onbestaanbaar. Onbestaanbaar mooi, het was onbestaanbaar dat ze met hem sprak, maar ze was ook onbestaanbaar aanwezig, zozeer zelfs dat ze niets anders dan een droom kon zijn.

ness kraanvogelvrouwIn feite is George vanaf dat moment verliefd op haar, en hun relatie ontwikkelt zich ook in een indrukwekkend tempo. George is voor het eerst in tijden zielsgelukkig, al is er wel één ding dat hem dwars zit. Hoewel het mysterieuze een deel van haar charme is, laat Kumiko zo goed als niks los over haar verleden, en is ze ook over haar heden erg gesloten.

Het voorspelbaarheidsgehalte van Kumiko’s ware identiteit is vrij hoog, maar niet op een manier die storend is. Het ligt er zo dik bovenop dat het wel opzettelijk moet zijn, en dat het alleen maar zorgt voor meer aandacht voor de details rondom deze identiteit. Daar komt nog bij dat tegen het einde van het boek het even volledig een andere kant uit lijkt te gaan, door een onverwachte maar uiterst spannende climax.

Het verhaal van George en Kumiko wordt afgewisseld met episodes uit een soort sprookje over een kraanvogel en een vulkaan. Later blijkt dat dit een verhaal is dat Kumiko probeert te vertellen door middel van een collectie van tweeëndertig van haar collages. George krijgt ze nooit allemaal te zien, zoals hij zoveel van haar niet te zien krijgt. Het is continu duidelijk dat dit ‘sprookje’ van groot belang is voor het verhaal, maar hoe het precies zit blijft voor lange tijd een raadsel, zoals karakteristiek lijkt te zijn voor De kraanvogelvrouw.

George en Kumiko zijn beide interessante personages, maar hadden beter uitgewerkt kunnen worden. Hoewel het voor Kumiko uiteraard noodzakelijk is om in mysterie gehuld te zijn, is er meer ruimte voor ontplooiing voor George. Er wordt veel verteld over zijn verleden, maar desondanks lijkt hij in mijn ogen nog steeds een redelijk vlak personage, wiens leven volledig wordt bepaald door zijn liefde voor Kumiko. Dit is deels ook het punt van het verhaal, maar toch is het enigszins storend, met name in vergelijking met de diepgang die gegeven wordt aan zijn dochter, Amanda. Amanda is veruit het best uitgewerkte personage in dit verhaal, en is ook de enige die zich ontwikkelt naarmate het verhaal vordert, en daarmee het meeste op een echt mens lijkt. Ze zit enorm met zichzelf en met de wereld in de knoop, en uit dit in boosheid richting iedereen om haar heen. Op een gegeven moment vraagt haar ex-man hoe het met haar gaat:

Ze opende haar mond om te zeggen: ‘Het gaat prima’, maar wat eruit kwam was: ‘Het lijkt wel of ik de laatste tijd niet meer kan stoppen met huilen.’
En tot haar verbazing was dat waar. Ze had zichzelf nooit als een huilebalk beschouwd, maar de laatste tijd, o, de laatste tijd.

Ik had graag nog wat meer gezien van de relatie tussen Amanda en George, en die tussen Amanda en Kumiko. Nu lijkt het alsof er twee verschillende verhalen verteld worden, die op sommige punten ietwat slordig met elkaar verbonden worden.

Ondanks deze minpuntjes is De kraanvogelvrouw een zeer aangename leeservaring. De plot zit goed in elkaar en is uiterst origineel. Daarnaast leest het verhaal dankzij Ness’ schrijfstijl heerlijk weg: niet al te veel poespas, die valt wel in de plot te vinden. De magische elementen van het verhaal worden afgewisseld met ontnuchterende alledaagse momentjes en verrassende inzichten in de wereld van een verhaal. Een absolute aanrader voor wie van een hedendaags sprookje met een vleugje filosofie houdt.

Verhalen verklaren niets. Dat lijkt zo, maar het enige dat ze geven is een uitgangspunt. Een verhaal eindigt nooit bij het eind. Er is altijd nog wat daarna komt.

Anne Kooistra

Patrick Ness – De kraanvogelvrouw. Vertaald door Anneke Bok. De Geus, Breda. 320 blz. € 19,95.