Kies altijd voor de vriendschap

Leon Verdonschot (1973) is een goede (pop)journalist, een bevlogen radioman en een enthousiast (vecht)sporter. Bovenal is hij een aimabel mens – hoe kan het ook anders als je koste wat kost wilt leren drummen. Hij schrijft voor een groot aantal bladen, heeft gedegen non-fictie boeken gepubliceerd en presenteerde op tv een boekenprogramma. Hij is weleens een Rupsje Nooitgenoeg genoemd. Daarmee doe je hem, doe je zijn ingebakken enthousiasme tekort. Het leven is voor hem in elk opzicht rock & roll, maar dan zonder de drugs en de drank. Maar kennelijk niet zonder de seks. Zoals zou moeten blijken uit zijn eerste roman Alles van elkaar. Een verhaal over mannenvriendschap en hoerenloperij met naar het schijnt een sterk autobiografisch karakter.

alles van elkaar verdonschotDe verteller, net als Verdonschot een Limburger en een (bijna)geheelonthouder, is al sinds zijn jeugd bevriend met Martin en Ramon. Een vriendschap die onvoorwaardelijk is, waar geen enkele vrouw zich tussen kan wringen. Vooral Martin en de verteller, laten we hem Leon dopen, zijn net een stel. Ze vullen elkaars zinnen aan, weten precies hoe ze op situaties reageren. Ze hebben zelfs geen blikken van verstandhouding meer nodig. Een vriendschap die zonder twijfel voort zal duren tot in het bejaardenhuis. Maar dan komt er een digitale kink in de kabel. De zweverige Kaat weet (per ongeluk?) de mailbox van Martin te kraken en komt achter het promiscue verleden van Martin en Leon. Ze bezoeken massagesalons, parenclubs en hoerenkasten in zo’n beetje elke prijsklasse en in stad en land.

Ze zijn wellicht ook tegen wil en dank – uit stoerheid, uit verveling, wie zal het zeggen – bezig met een wedloop waarbij gestreefd wordt om zoveel mogelijk grenzen te overschrijden. Is de vriendschap tegen de ontdekking van Kaat bestand? Of kiest, zoals helaas zo vaak, Martin voor het meisje en is zijn boezemvriend de gebeten hond, de aanstichter, de hoofdschuldige, de leider, de verleider, ook van zijn vriend. Een tripje van de drie vrienden naar Thailand moet uitkomst brengen. Ramon, die niet deelnam aan de sekssessies en bovendien net hersteld is van kanker, als het ware herboren is, een nieuwe kijk op de wereld heeft, krijgt daarbij de rol van mediator toebedeeld.

Vooropgesteld, Verdonschot kan natuurlijk schrijven, hij is tenslotte journalist. Het boek is vaardig geschreven. Wat constructie betreft worden er soms wat onnodige sprongen gemaakt. Alles van elkaar, een goede titel trouwens, wordt geafficheerd als een rauw boek. De ontboezemingen zijn expliciet, maar hoe vreemd het wellicht ook klinkt, hebben ook iets vrijblijvends, zijn ergens eerder een beetje braaf. Ja, zoals het hoort in een roman, wordt er een mogelijkheid onderzocht, gaat het hoofdzakelijk over verschuivende intermenselijke verhoudingen, durft de schrijver zich kwetsbaar op te stellen, maar Verdonschot gaat nog niet diep genoeg, tergt zichzelf niet voldoende, lijkt zich juiste eerder een weinig achter de betiteling ‘roman’ te verschuilen.

‘Dat is ook mijn probleem,’ zei ik tegen Martin, ‘ik heb een excuus nodig voor mijn gedrag, een verhaal dat het goedpraat, anders sta ik het mezelf niet toe. Maar bij alles wat ik doe weet ik wel een verhaal voor mezelf te verzinnen.’ ‘Je bent in ieder geval niet gewetenloos,’ zei Martin.

En dan zegt de verteller/Leon ‘Maar wat is een moraal waard wanneer je die zelf eindeloos kunt kneden?’ En dat is nu juist wat er in dit boek niet voldoende is gedaan. De materie is weliswaar smakelijk gebracht, maar voor een roman niet voldoende gekneed. Het verhaal, hoe interessant en herkenbaar ook – dat is gezegd: voornamelijk wat betreft de keuze van een ‘vriend’ voor een vrouw – komt niet daadwerkelijk los. Wellicht had de tekst baat gehad bij de tegenwoordige tijd. Dat zorgt doorgaans voor meer betrokkenheid van de lezer, voor meer vaart. Niet dat het aan snelheid in dit boek ontbreekt. Het leest zoals gewoonlijk bij Verdonschot erg lekker weg. Maar er had (nog) meer ingezeten. De poging is oprecht, dat moet gezegd. En dat is in het huidige Bekende Mensen Boekenland al heel wat waard. Mensen, zodra een partner je voor de keuze stelt, kies dan altijd voor de vriendschap. Ja, toch? Want juist het onvoorwaardelijke karakter van echte vriendschap dient gekoesterd te worden. Daar mag niets tussen komen. Geen mens, geen boek en, ahum, ook geen recensie. Leon, bedankt voor je niet aflatende enthousiasme. Het getuigt van moed om je ook onder de romanciers te willen begeven. Heb je de laatste tijd nog roffels, vlamslagen en rimshots geoefend?

Guus Bauer

Leon Verdonschot – Alles van elkaar Thomas Rap, Amsterdam, 260 blz. € 17,90.