Script voor een speelfilm

In de kou leest als een thriller; sterker, In de kou ís een thriller. Puur literaire lezers moeten zich hierdoor beslist niet laten afschrikken; er valt qua opbouw, taalgebruik en dialoog ook voor deze lezers meer dan voldoende te verhapstukken. In de kou is een gave, kleine roman (‘een dunnetje’, zo hoorde ik op de Tzum-redactie).

Mulhauser _omslag+rugIn de kou is volgens de achterplat een debuutroman, maar vollediger is dat Travis Mulhausers roman volgt op de verhalenbundel Greetings from Cutler County uit 2005. Travis Mulhauser is docent aan Carolina State University, maar heeft zijn roots liggen in Michigan, dat schiereiland dat omgeven wordt door de Grote Meren. Michigan, waar de poolwind vrij spel heeft over het water en waar het ’s winters dus ijzig koud is. In die omgeving situeert Mulhauser het fictieve Cutler County waar zowel zijn debuutbundel als In de kou zich afspelen:

‘We zitten in de noordwestelijke punt van het onderste schiereiland, in het topje van de linker ringvinger als je de rug van je hand als landkaart neemt.’

En daar is het in januari koud, bitter koud. De 16-jarige Percy James heeft tot laat in de avond doorgewerkt, heeft het koud en is doodmoe, maar besluit toch op zoek te gaan naar haar aan crystalmeth en alcohol verslaafde moeder, die dan al ruim een week zoek is. Percy krijgt te horen dat haar moeder Carletta gesignaleerd is bij de lokale drugsdealer die in de beboste heuvels woont. En daar gaat Percy op af. Ze treft er haar moeders auto aan, maar haar moeder zelf niet. Wel Shelton Porter, de heer des huizes, volledig uitgeteld, evenals een haar vaag bekend voorkomende vrouw die erbij ligt ‘als een op het strand aangespoeld lijk’. Op zoek naar haar moeder vindt ze op de bovenverdieping het kadaver van een hond en in een kamer waar de sneeuw door een open raam naar binnenstuift een krijsende baby. En Percy neemt die baby mee. Dan begint het gelazer.

Percy’s auto is ondergesneeuwd dus gaat ze in de jagende sneeuw te voet op zoek naar redding. Die vindt ze in Portis Dale, een alcoholist die eens een relatie had met Percy’s moeder. Nou ja, een echte redding is het niet. Portis doet zijn best, maar het wordt er niet echt beter op. Travis Mulhauser neemt de lezer mee de sneeuwnacht in; je voelt de kou, de wanhoop en de ellende. Er ontstaat een klopjacht op de baby, maar Shelton Porter en zijn gewelddadige trawanten weten niet op wie ze jagen en Percy en Dale hebben niet echt het besef dat er op ze gejaagd wordt. Naast Mulhausers fraaie, maar kille natuurbeschrijvingen laat hij de karakters in sterke dialogen geheel tot leven komen, zonder daarbij de humor, zij het wrang, uit het oog te verliezen. Als we vierentwintig uur verder zijn heeft In de kou zich ontwikkeld tot een comedy of errors, die misschien nog het best te vergelijken is met Fargo van de broertjes Coen. Al lezende krijg je dan ook sterk het gevoel dat In de kou erom schreeuwt verfilmd te worden. Het ontrolt zich voor je geestesoog:

Arrow gaf zelfs geen gil. Je hoorde alleen het gesis en geknetter van het vuur terwijl hij het open terrein op rende, een geblakerde, wild maaiende kern in het centrum van een vuurbal. Hij was net een komeet die door de koude lucht schoot totdat hij opgebrand was en stopte – een gevallen ster die lag uit te branden op de witte sneeuw.

Aan het slot van In de kou zitten we natuurlijk wel opgescheept met een flinke puinhoop, maar wij weten – doordat Mulhauser in alternerende hoofdstukken Percy in de ik-vorm aan het woord laat – dat het anders zit dan politie en media vermoeden. In de kou is een fijne roman en een heerlijk ongekunstelde thriller. Het enige minpunt is in feite de ongepaste omslag: speelt de roman zich af in een sneeuwstorm; de omslag toont een nazomerend tafereeltje.

Wiebren Rijkeboer

Travis Mulhauser – In de kou. Vertaald door Paul Bruijn. Ambo | Anthos, Amsterdam. 221 blz. € 19,99.