Succes

In Assen stappen twee vrouwen binnen. Ze vallen in de categorie ‘de tweede helft van het leven’, maar zitten vol levensdrift. Omdat de ene vrouw meteen een boek gaat lezen en de ander een uitwerking van de literatuurclubs over De ijsmakers van Ernest van der Kwast bestudeert, vragen we of zij ook naar Manuscripta gaan. Van Manuscripta hebben ze echter nog nooit gehoord. We proberen het uit te leggen: een groots opgezet festival waarbij over boeken gesproken wordt die nog moeten verschijnen.

De CPNB weet de dames van de leeskringen uit Drenthe niet te bereiken, net als veel andere lezers niet, want op het Manuscriptaterrein aan de overkant van het IJ blijkt dat we overal ruim kunnen zitten. Dat was voorgaande jaren wel eens anders als je moest vechten om een plaatsje. Zo’n driehonderd betalende bezoekers zei een controleur bij de ingang van een van de zalen. Hij hoeft die dag geen mensen tegen te houden. Manuscripta heeft pech, want in Haarlem vindt tegelijkertijd een herdenkingsplechtigheid voor Pieter Steinz plaats. Daarnaast hadden Margriet van der Linden en Ilja Leonard Pfeijffer op het laatste moment afgezegd: de een vanwege ziekte de ander dankzij deadlines.

Ik heb tientallen mensen gesproken en hoorde alleen maar negatieve geluiden: weinig bezoekers, vluchtige gesprekken, uitgevers die ontbreken, afwezige auteurs terwijl ze wel aangekondigd staan, het perpetuum mobile van bekende namen, irritante auteurs (zoals Yvonne Kroonenberg) die andere auteurs het spreken onmogelijk maken en ga zo maar door. Uitgever Anton Scheepstra van Passage vatte zijn belevenissen als volgt samen: ‘Manuscripta bezocht. Het was treurig.’ CPNB-baas Eppo van Nispen reageerde op de kritiek in Boekblad. Meer dan duizend bezoekers zouden er zijn geweest, er moesten zelfs stoelen bij gezet worden. ‘Manuscripta 2016 was een succes.’ Het boekenvak wordt meer en meer een branche die zichzelf verstikt in een zee van positieve geluiden. De feiten zijn ondergeschikt gemaakt aan de beeldvorming. Misschien moet Van Nispen eens Dode zielen van Gogol gaan lezen of ‘De nieuwe kleren van de keizer’ van Andersen. Om dan tot de ontdekking te komen dat hij al jaren in zijn blote reet staat.

Coen Peppelenbos

Deze column stond eerder in de Leeuwarder Courant en (minus de laatste zin) het Dagblad van het Noorden op 10 september 2016.