In 1998 verscheen een Schrijversprentenboek over Frans Kellendonk, onder de titel Oprecht veinzen. Daarin wordt Kellendonk verschillende keren in één zin genoemd met De Revisor, het tijdschrift waarvan de schrijver vijf jaar lang redacteur was, maar niemand brengt Kellendonk in verband met het reviseren zelf, het herzien van teksten. Hebben de schriftgeleerden zich daar nooit over gebogen?

Bij het Huygens Instituut brengen tekstwetenschappers voor het project ‘Willem Frederik Hermans Volledige Werken’ elke doorgehaalde komma van de schrijver in beeld. Alle drukken van Hermans’ romans en essaybundels zijn inmiddels op film gezet en gedigitaliseerd. Vervolgens heeft het computerprogramma Collate er XML-TEI bestanden van gemaakt. Drie keer klikken en we weten nu welke zin uit Het behouden huis voor het eerst in welke druk opduikt, en hoe Hermans er in de loop der jaren en drukken aan gesleuteld heeft. Dat is mooi pionierswerk.

Zonder Collate is het ook mogelijk om drukken te vergelijken. Uitgeverij Meulenhoff maakte het de lezer in de tachtiger jaren zelfs erg gemakkelijk, door in herdrukken de nieuwe tekst in een iets afwijkende letter te zetten. Alleen een erg bijziende lezer van de zevende druk van Bouwval (1984) slaat zonder aarzeling pagina 147 om. Mijn ogen althans bleven haken aan een zin over de tot frauderen veroordeelde promovendus, die in een Engels antiquariaat een stuk perkament zoekt om een manuscript te vervalsen. ‘De bibliopool ontving hem met veel strijkages.’ De laatste drie woorden zijn gedrukt in een iets schralere Bembo dan alle woorden eromheen. In de eerste druk van Bouwval (1977) werd de ongelukkige biograaf nog ontvangen met ‘vleierige plichtplegingen’. Hetzelfde anders.

Daarom ook moeten we Kellendonk lezen: om zijn woorden te proeven, erop te kauwen, keer op keer.

Arie Storm kocht het debuut als 13-jarige scholier tijdens een vakantie op de Veluwe. Hij vond Kellendonk toen een ‘entertainende schrijver’. Deze fan kondigde aan Kellendonks biografie te zullen schrijven. Datum van verschijnen: ergens in de loop van 2008. Op 15 februari jongstleden hield Storm het voor de microfoon van VPRO’s De Avonden op ‘een paar jaar’. ‘Nee, het duurt niet lang meer.’ Ik houd mijn hart vast. Hopelijk heeft Storm ook oog voor de vele varianten, schetsen, bekladde drukproeven en aantekeningen die zich in het grote Kellendonkarchief te Leiden bevinden, zodat zijn biografie met veel strijkages vleierige plichtplegingen kan worden ontvangen.