Proza: Bram Esser – De sollicitant (26)
Jobcoach
Sociaal werkbedrijf DSW
Edelgasstraat 250
2718 TC Zoetermeer
s.middendorp@dswrijswijk.nl
Vacature: Ervaren jobcoach (32-36 uur)
Bijzonderheid: Sociaal Werkbedrijf DSW begeleidt mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt naar een passende baan.
Hoi Suzanne,
Ik lees vacatureteksten zoals anderen handlezen. Ze hebben een voorspellende waarde. Is er zorg besteed aan de tekst? Word je uitgedaagd? Krijg je voldoende informatie? Het zegt allemaal iets over hoe de toekomstige werkgever met zijn personeel omgaat. In jullie tekst staan her en der wat onschuldige foutjes, wat het bedrijf in mijn ogen alleen maar sympathiek maakt. Het past ook bij jullie streven naar een informeel karakter. Ik citeer: ‘Ben je op zoek naar baan bij een dynamisch en informeel bedrijf, dat opereert op het snijvlak van mens en arbeid? Zoek je afwisseling en ga je een uitdaging niet uit de weg? Dan ben je bij DSW aan het goede adres!’
Ik dacht; bij een dynamisch informeel bedrijf kan ik de aanhef het beste luchtig houden, vandaar ‘Hoi Suzanne’. Overigens doet jullie website helemaal niet informeel aan, eerder wat stijfjes en bureaucratisch. Maar dat kan natuurlijk een afleidingsmanoeuvre zijn, een saai en keurig front waarachter de informele economie zegeviert. Via wat Ghanese kennissen kom ik geregeld in een migrantenwijk waar het er ook zeer informeel aan toe gaat. Mensen wonen er in strakke flats van gemiddeld tien verdiepingen, maar hoe formeel die flats ook ogen, als je er komt voelt het aan als een honingraad van bedrijvigheid. Mensen lopen bij elkaar de deur plat. Er wordt aan de deur verkocht. Iemand heeft een mooi stuk vlees in de aanbieding van een schaap dat hij heeft geslacht in een garagebox. Er gebeurt van alles in de garageboxen, ook ongure dingen zoals prostitutie en het doorverkopen van gestolen spullen. De garagebox is de informele onderwereld die de bovenwereld laat draaien. In de parkeergarages worden kerkdiensten gehouden terwijl er tegelijkertijd aan auto’s wordt gesleuteld.
Er zijn eethuisjes in de appartementen waar je je in Afrika waant. Het is alsof je bij iemand thuis aanschuift. Sterker nog; dat is ook zo. Van een horecavergunning is hier geen sprake. ’s Ochtends in alle vroegte worden mensen in anonieme witte busjes opgehaald. Dat zijn informele uitzendbureaus die mensen naar de bloemenveiling en glastuinbouw brengen. Informeel betekent eigenlijk voor jezelf opkomen, los van overheidsbemoeienis je zaken regelen. Dat kan heel inspirerend zijn voor onze cliënten, denk ik. Die mensen hebben allemaal een afstand tot de arbeidsmarkt schrijft u. Dat wil zeggen dat ze een lichamelijke, verstandelijke handicap hebben, of gewoon een moeilijke jeugd hebben gehad. Toch mankeert er vaak niks aan hun handen. Ze kunnen in elk geval iets. Migranten hebben ook een bepaalde afstand tot de arbeidsmarkt, dat delen ze met onze cliënten, daarom denk ik dat het goed is om met ze op excursie te gaan naar de informele migrantenwijk. We gaan lekker eten, we wonen een kerkdienst bij, we bezoeken een garagebox. Enerzijds zullen ze misschien iets leren over de zelfredzaamheid die gebruikelijk is in de informele economie, anderzijds kunnen de cliënten constateren dat de migranten een nog grotere afstand hebben tot de arbeidsmarkt. In sommige gevallen hebben ze er duizenden kilometer voor moeten reizen en zijn in gammele bootjes de middellandse zee overgestoken. Zo’n excursie is leerzaam want de cliënt kan denken: ‘Sommige mensen zijn er erger aan toe dan ik.’
U schrijft verder dat de jobcoach opereert op het snijvlak van mens en arbeid. Dat sprak me aan. Snijvlakken, breuklijnen, draaipunten, dat zijn de plekken waar het schuurt, waar beweging plaatsvindt, waar energie is te vinden. Snijvlakken zijn er overal. Je hebt snijvlakken tussen mens en dier, tussen sport en religie, tussen liefde en huishouden (eerst het huishouden doen, dan pas de liefde bedrijven, dat is de volgorde). Voor een chirurg is de mens zelf het snijvlak. Als het geluk al ergens te vinden is dan toch daar, op het scherpst van de snede. Het moment dat een chirurg zijn mes op de huid van de patiënt zet, is hij het meest in zijn element, dan begint het snijden.
Ik denk dat iedereen een kans van slagen heeft in het leven. Ik zeg nadrukkelijk slagen. Het hoeft allemaal niet met vlag en wimpel te zijn, niet iedereen hoeft een tien te halen. Als we voor de hemelpoort staan dan zal Petrus of iemand anders (ook in de hemel zijn er bureaucraten) in zijn papieren kijken en zeggen: ‘Nou, dat was kantje boord, je hebt het gehaald met de hakken over de sloot.’ Maar dat is prima, hakken over de sloot of niet, er is een plekje voor jou in de hemel.
Jullie vinden het belangrijk dat ik iets van mezelf laat zien, ik zal het sterker maken en alles van mezelf geven. We zullen beginnen met wat meer zelfvertrouwen kweken door middel van sport en zangles. Iemand die bang is voor mensen, zal ik eerst aan mijzelf laten wennen, ik ben de meest laagdrempelige mens die er is. Ik kan uren naast iemand zitten zonder dat er iets wordt gezegd. Als het wat beter gaat, zullen we de eendjes voeren. Waar eendjes zijn, zijn ook andere mensen die eendjes voeren. Eerst zullen de broodkruimels naar elkaar toedrijven in het water, dat is al heel mooi om te zien dat gaat heel natuurlijk, daarna werpen we een schuin oog op de anderen die hun brood in het water dumpen. Doodnormale mensen. Ze zijn helemaal niet zo eng als ze lijken, ze zijn net als jij een broodkruimeltje die wacht totdat de Grote Eend in de hemel je eruit pikt.
Ik ben een goede jobcoach wegens mijn inlevingsvermogen in de cliënt. Ik kan me zo ongeveer iedere angst wel voorstellen. Houd de angst op afstand, is mijn devies, roei de angst niet uit maar wees hem een stap voor. Komt de angst binnen, dan zijn wij alweer vertrokken via een onopvallend zijdeurtje. Faalangst? Zing een liedje op de wc van uw werkgever. Gaat het niet weg? Zing harder, we zullen de faalangst overschreeuwen. Ik zal bij u zijn. Ik zal met u meezingen. Momenteel oefen ik via ‘youtube tutorials’ de kopstem. Al mijn zangkennis zal ik meenemen naar mijn werk als jobcoach. Wie goed kan zingen zal niet alleen zijn angsten kunnen overschreeuwen, maar ook meer zelfvertrouwen krijgen.
Ik ben geen normale jobcoach, maar de informele jobcoach waar u om gevraagd heeft. Ik heb dan ook geen diploma’s, daar vragen jullie wel om maar je kan niet van twee walletjes eten. Informeel betekent per definitie geen diploma’s. Ik raad u aan mij een paar maanden op proef mee te laten draaien, u zult zien hoezeer een persoonlijke en intuïtieve aanpak z’n vruchten afwerpt. Ik breng de kloof tussen mens en arbeid weer terug tot een snijvlak; een snijvlak waar het soms pijn doet, maar waar bovenal, het geluk gevonden kan worden.
Wauw! Ik heb er zin in en ik hoop dat we elkaar snel kunnen spreken op een informele plek (ik wil hier het high-five-gevoel overbrengen, maar dat blijft lastig in tekst).
Bram Esser